SZKOLENIA

[baskag]

Witam
mam osobę na zasiłku stałym. W styczniu br. w w/w rodzinie zmienił się skład rodziny (było trzyosobowe gospodarstwo domowe, obecnie jest dwuosobowe), w związku z czym klientka poinformowała pracownika socjalnego na początku lutego br. o tej sytuacji. Po przeliczeniu kwoty zasiłku stałego wyszło, że należy uchylić decyzję dot. przyznania zasiłku stałego, ponieważ dochód na osobę w rodzinie przekracza kryterium dochodowe na osobę w rodzinie. Stąd moje pytanie z jaką datą (miesiącem) uchylić przyznany zasiłek stały: od 1 lutego, czy od 1 marca?

[Ten z Łopieki]

Uchylić z datą od 1 marca - nigdy wstecz. Decyzja musi być koniecznie wydana, doręczona i "uprawomocniona" przed wejściem w życie, czyli przed tym 1 marca.

[baskag]

Dziękuję za pomoc

[SylwiaR]

Decyzji nie uchyla się z datą, tylko w dniu zgłoszenia tej Pani o zmianie składu rodziny, decyzja powinna być uchylona (konsultowane z prawnikiem).
Styczeń ma wpływ na luty, więc należałoby się zastanowić czy nie mówimy tu o nienależnie pobranym świadczeniu, jako że zasiłek stały jest świadczeniem dzielonym. Wypłacono zasiłek stały za styczeń za 31 dni, pytanie od którego dnia rodzina była już dwuoosobowa i nie spełniała kryteriów do pobierania zasiłku stałego, a świadczenie za styczeń zostało już wypłacone w całości.

[Ten z Łopieki]

SylwiaR - owszem masz rację w tej sprawie, że należałoby tu też rozważyć kwestię nienależnie pobranych świadczeń. Nie pisałem o tym wcześniej, bo nie to było przedmiotem pytania. W idealnym świecie pani powinna zgłosić zmianę swojej sytuacji „natentychmiast” po zaistnieniu zdarzenia mającego wpływ na przyznane jej świadczenia – wtedy problemu by nie było. Pani jednak zwlekała trochę i teraz musimy nałożyć zastaną sytuację na rzeczywistość prawną, w zgodzie z wszystkimi zasadami postępowania administracyjnego. W doktrynie (np. w komentarzach do ustawy o pomocy społecznej autorstwa prof. Niteckiego czy prof. Sierpowskiej) podkreśla się związek art. 106 ust. 5 (mającego charakter konstytutywny) z art. 106. ust. 3 ustawy, że skoro świadczenia z pomocy społecznej wypłacane są w cyklach miesięcznych, to ich zmiana czy uchylenie, powinny nastąpić na przyszłość, czyli w następnym miesiącu po zdarzeniu/zmianie/zgłoszeniu. Decyzja administracyjna zmieniona lub uchylona na podstawie art. 106 ust. 5 ustawy jest decyzją konstytutywną i może wywoływać skutki prawne tylko ex nunc, tj. na przyszłość i dopiero wtedy gdy stanie się ostateczna (skutecznie doręczona i po upływie terminu do wniesienia odwołania lub wyczerpaniu wszystkich środków odwoławczych).

Dla potwierdzenia i przykładu: Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 10 grudnia 2014 r., sygn. IV SA/Wr 442/14 – „Decyzja wydana na podstawie art. 106 ust. 5 u.p.s. ma charakter konstytutywny i wywołuje skutki prawne dopiero od chwili jej ustatecznienia (…). Decyzja ta wpływa bowiem na dotychczasowy zakres przyznawanych świadczeń z pomocy społecznej (zmienia ich wysokość, odmiennie je kształtuje lub wręcz je odbiera). W konsekwencji, ze względu na konstytutywny charakter decyzji, może ona wywierać wyłącznie skutki ex nunc.”

Stąd właśnie wychodzi mi ten marzec, a nie miesiąc bieżący czy wcześniejszy – prawo nie działa wstecz. Dla przykładu dlaczego decyzja wydana w dniu zgłoszenia nie odniesie skutków prawnych od razu (ani za okres przed jej wydaniem): Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 25 lutego 2015 r., sygn. IV SA/Po 1240/14 – "(Organ) wydał decyzję w dniu 15 kwietnia 2014 r. dokonując zmiany od 1 kwietnia 2014r., czyli przed datą jej wydania i datą jej doręczenia. Nie było to prawidłowe, jak słusznie wskazał organ II instancji w zaskarżonej decyzji. Zarówno zmiana decyzji pierwotnej przyznającej świadczenie z pomocy społecznej, jak i jej uchylenie mają charakter konstytutywny."

A teraz gdy już uporamy się z tym bałaganem, możemy rozważyć wszczęcie postępowania w sprawie nienależnie pobranych świadczeń (od stycznia?). Na podstawie, doktryny i orzecznictwa, konsultowane z prawnikiem.

[SylwiaR]

Ten z Łopieki, mam troszkę odmienne zdanie, w oparciu o praktykę z mojego Ośrodka. Jeśli Pani zgłasza na początku lutego, że nastąpiła taka zmiana w styczniu, to dlaczego nie uchylić decyzji od razu i nie wstrzymać wypłaty świadczenia za luty? Czekanie do marca jest dla mnie bezzasadne, ponieważ wtedy kwota zwrotu będzie wyższa. Jak Pan przywołał: "ze względu na konstytutywny charakter decyzji, może ona wywierać wyłącznie skutki ex nunc" tzn. nie na przyszłość a na ten moment, od razu.
Ustawa o pomocy społecznej w art. 106 ust. 5 nie reguluje kwestii terminowości zmiany lub uchylenia decyzji.
Ma Pan rację, że w świecie idealnym Pani powinna to zgłosić od razu, ale realia są jakie są . W związku z tym należy uchylić decyzję już w lutym i rozpocząć procedurę nienależnie pobranego świadczenia niestety. Klient jest informowany (a przynajmniej powinien być) przez pracownika socjalnego o konieczności zgłaszania zmiany swojej sytuacji, więc Pani powinna mieć tego świadomość, więc nie jest to kwestia "niedziałania prawa wstecz" tylko podejmowania konkretnych działań w związku z zaistniałą sytuacją. Nie znam kontekstu sytuacji, z jakiego powodu liczba członków rodziny się zmniejszyła, dlatego też mam świadomość, że niekoniecznie pierwszą myślą Pani musiało być "muszę zgłosić to do łopieki" . Niemniej jednak my musimy przeprowadzić postępowanie administracyjne zgodnie z procedurami. Moim zdaniem uchylenie powinno nastąpić ex nunc, wypłata zasiłku stałego w lutym wstrzymana, a następnie wszczęcie postępowania o nienależnie pobrane świadczenie (z zależnie od sytuacji wnioskowaniem o odstąpienie od żądania zwrotu).
Warto zaznaczyć, że KPA nie było pisane stricte pod pracowników socjalnych tylko ogólnie pracowników administracyjnych i pewne przepisy nie zawsze znajdują w naszej pracy takie zastosowanie jakby się tego oczekiwało.

[Ten z Łopieki]

SylwiaR - cyt. "Warto zaznaczyć, że KPA nie było pisane stricte pod pracowników socjalnych tylko ogólnie pracowników administracyjnych i pewne przepisy nie zawsze znajdują w naszej pracy takie zastosowanie jakby się tego oczekiwało."
Zgadzam się z tym w 100% Nawet pomiędzy poszczególnymi WSA są znaczne robieżności co do interpretacji przepisów i my też ogarniamy ten bałagan każdy po swojemu, wg różnych prawników, kontroli, decyzji SKO, wyroków WSA. Ważne żeby w razie draki mieć "na czym oprzeć" swój tok postępowania Pozdrawiam;

[SylwiaR]

Dokładnie tak, warto wymienić spostrzeżenia i podzielić się opiniami - co Ośrodek to metoda Pozdrawiam również

[baskag]

Dziękuję za cenne rady