Odpłatność w DPS - rodzina zastępcza - Domy Pomocy Społecznej, Zakłady Opiekuńczo-Lecznicze

[gops74]

Mam pytanie odnośnie ustalenia dochodu rodziny przy ustaleniu odpłatności za DPS.
Kieruję do DPS osobę chorą na schizofrenię. Osoba mieszka z ojcem oraz dwójką swoich dzieci na które ma zabrane prawa rodzicielskie. Dzieci pozostają pod opieką prawną dziadka, czyli ojca kierowanej osoby. Dziadek pobiera na dzieci dodatek wychowawczy na pokrycie kosztów utrzymanie dziecka w rodzinie zastępczej. Dodatkowo dzieci otrzymują rentę rodzinną po zmarłej babci.
Czy ustalając dochód rodziny, w której do alimentacji zobowiązany jest w tej sytuacji ojciec kierowanej bierzemy również pod uwagę dochód dzieci, które są pod opieką prawną dziadka i prowadzą z nim wspólne gospodarstwo domowe?

[jacek - nie z OPS]

Nie jestem do końca swojej odpowiedzi pewien, wiec dobrze aby ktoś ją jeszcze zweryfikował (mam jednak parę orzeczeń sądowych na jej poparcie). Osobami obowiązanymi (osoba "obowiązana" staje się osobą "zobowiązaną" po ustaleniu wielkości jej odpłatności) w tym przypadku są dzieci i ojciec (zabrane prawa rodzicielskie na tym etapie nie mają jeszcze znaczenia).

Na temat co jest dochodem dokładnie wypowiada się art. 8 ust. 3 i ust. 4 ustawy o pomocy społecznej (prawdopodobnie są jeszcze jakieś odliczenia w innych art. ustawy; chyba wprowadzono niedawno zapis o odliczeniu wnoszonej już kwoty opłaty za DPS za jakiegoś innego pensjonariusza - czasem z jednej rodziny jest parę osób w DPS-ach).

Nawiasem mówiąc tak liczony dochód w sytuacji gdy ktoś ma płacić, a nie otrzymywać świadczenie jest dość absurdalny (bo np. nie odlicza się kosztów uzyskania przychodu), ale niestety przez sędziów uznawany jest za poprawny. Kiedyś trafiłem na jedno z pierwszych orzeczeń przy takim jego zastosowaniu (tzn. wyznaczenie płatności osób obowiązanych) i sąd tłumaczył, że pomimo wątpliwości należy go zastosować bo w tej ustawie nie ma żadnego innego wskazanego sposobu liczenia dochodu na taki przypadek.

Wracając do sprawy, jeśli dzieci są pełnoletnie to koszt pobytu pensjonariusza należy podzielić na 3 osoby (nie wiem jaka jest procedura, jeżeli dzieci nie są pełnoletnie). Należy policzyć dochód całej rodziny i podzielić przez 3. Następnie należy sprawdzić, czy każda z tych osób przekracza kryterium nadwyżki (art. 61 ust. 2 pkt 2 lit. "a" lub "b" ustawy o pomocy społecznej). Jeśli pełnoletnie dzieci przekraczają, to na ich wniosek (może być ten zawarty w wywiadzie środowiskowym) należy je zwolnić z odpłatności na podstawie art. 64a ustawy (ale zwolnienie jest po ustaleniu kwoty opłaty przypadającej na każdą z tych osób a nie przed).

Jeszcze raz napiszę: nie wiem jak taką sprawę należy przeprowadzić, gdy dzieci pełnoletnie nie są. Wydaje mi się jednak, że nie można rodziny w sytuacji, gdy dzieci są jeszcze niepełnoletnie traktować gorzej niż rodzinę, gdzie dzieci pełnoletnie już są.

Proszę zwrócić uwagę, że to wyliczenie o którym piszę w wielu sytuacjach będzie korzystniejsze dla tej rodziny, bo wyliczoną opłatę dzieli się na trzy osoby (z której dwie będą za chwilę zwolnione z mocy prawa lub na postawie 64a). Inaczej mówiąc, ojciec zobowiązany jest do płacenia maksymalnie tylko 1/3 kosztów pobytu osoby skierowanej do DPS bo ustalone są 3 osoby obowiązane, a dwie z nich zostały zwolnione (zwolnienie jest po ustalonej „początkowej” płatności, a nie przed nią). Oczywiście ta 1/3 kosztów, które ma ponosić ojciec nie może być też wyższa od wyliczonej jego „nadwyżki” (art. 61 ust. 2 pkt 2 lit. "a" lub "b" ustawy o pomocy społecznej).

Tutaj bardzo istotny jest art. 103 ust. 2 (zapis tego art. „…przy czym opłata ta nie powinna być zwiększana w przypadku gdy jedna z osób jest zwalniana z odpłatności z mocy prawa lub z powodów, o których mowa w art. 64” – sądy przyjmują, że także art.64a). Ten artykuł (103 ust. 2) działa nie tylko przy podpisywaniu umowy ale także przy decyzji administracyjnej wydanej na postawie art. 59 ust. 1 ustawy.

Orzeczenia:

Wyrok WSA w Gdańsku, sygn. akt III SA/Gd 665/15
Wyrok WSA w Gdańsku, sygn. akt III SA/Gd 869/15
Wyrok WSA w Warszawie, sygn. akt I SA/Wa 438/18

Z pewnością jest ich więcej, ale nie szukałem.

Pozdrowienia!