CZy potrącacie z podatku pit-4 , wynagrodzenie z tyt. terminowej wpłaty do US ? Jak przebiega ewidencja księgowa tego zdarzenia?, jaki paragraf zastosować?
potrącam podobnie jak przy skł Zus
w deklaracji p. 12 wykazuję to wynagrodzenie. Jestem jednostką budżetową.
Naliczenie podatku np od wynagrodzeń pracowniczych strona Ma 225-1
przelew od US pomniejszony o to 0,3% strona Wn konta 225-1 paragraf 4010
przelew pozostałego podatku czyli tego 0,3 na dochody strona Wn konta 225-1 paragraf 4010
Kopia z RB-15-16 z 5 sierpnia 2013 r. publikowana w internecie
informują, że poniższy wpis aktualny
•
• Tematy:
• samorządowa jednostka budżetowa,
• wynagrodzenie płatnika
Kontrowersje wokół ewidencji wynagrodzenia płatnika
Jak prawidłowo księgować wynagrodzenie płatnika w przypadku samorządowej jednostki budżetowej, która ma jeden rachunek bankowy (nie ma możliwości dokonania przelewu z tego samego rachunku na ten sam rachunek)? Wpływ na konto dochodowe z konta wydatkowego jednostka dokumentuje za pomocą polecenia księgowania. Kontrola wewnętrzna zakwestionowała to rozwiązanie, twierdząc, że w ten sposób dochodzi do zniekształcenia obrotów na koncie 130, i że jest to niezgodne z objaśnieniami do tego konta, ponieważ musi zachodzić pełna zgodność zapisów między jednostką a bankiem.
Samorządowa jednostka budżetowa powinna mieć jeden rachunek bieżący powiązany z kontem 130 „Rachunek bieżący jednostki”. Nie ma potrzeby ani podstawy prawnej do zakładania drugiego rachunku bieżącego przeznaczonego do gromadzenia środków publicznych z tytułu dochodów budżetowych. A zatem rozwiązanie przyjęte dla rozliczeń z budżetem w jednostce jest prawidłowe.
Podstawa dokonania wydatku
Aby przelew wewnętrzny można było uznać za wydatek, musi być podstawa prawna do jego dokonania (np. przekazanie środków na wyodrębniony rachunek bankowy z tytułu odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych).
Kontrola słusznie zakwestionowała obroty konta 130, ponieważ zapis:
● Wn 130 „Rachunek bieżący jednostki” (subkonto dochodów),
● Ma 130 „Rachunek bieżący jednostki” (subkonto wydatków),
przy udokumentowaniu go PK – „Poleceniem księgowania” nie może zostać uznany za prawidłowy.
Dochody i wydatki, zgodnie z art. 40 ust. 1 i 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp), ujmuje się w terminie ich zapłaty, niezależnie od rocznego budżetu, którego dotyczą, przy czym ujmuje się również wszystkie etapy rozliczeń poprzedzające płatność dochodów i wydatków – potrącenie nie rodzi płatności, więc nie stanowi dochodu.
Rozliczenia samorządowej jednostki budżetowej z budżetem
Samorządowa jednostka budżetowa rozlicza się z budżetem jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiatu, samorządu województwa) metodą tzw. brutto, czyli to, co wpływa do jednostki, odprowadza się na rachunek budżetu i ujmuje zapisem:
● Wn 222 „Rozliczenie dochodów budżetowych”,
● Ma 130 „Rachunek bieżący jednostki”.
Aby dokonać płatności z tytułu zobowiązań, jednostka musi otrzymać środki na wydatki ujmowane zapisem:
● Wn 130 „Rachunek bieżący jednostki”,
● Ma 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych”.
Otrzymane środki na wydatki nie stanowią wpływu uznanego za dochód i są ewidencjonowane na subkoncie (analityce) wydatków konta 130, natomiast odprowadzenie dochodów nie stanowi wydatku i ujmowane jest na subkoncie (analityce) dochodów konta 130. Te informacje są niezbędne, aby zrozumieć istotę dochodów i wydatków w samorządowej jednostce budżetowej i jednocześnie różnicę między dochodem a przychodem oraz wydatkiem a kosztem.
Płatnikiem nie jest jednostka samorządu terytorialnego, więc wynagrodzenie płatnika nie stanowi tytułu dochodu budżetowego, co istotne, klasyfikacja budżetowa nie stanowi podstawy pobierania dochodu.
Mylenie pojęć: „przychód” a „dochód” oraz „koszt” a „wydatek”
W praktyce księgowej jednostek budżetowych pojęcia te niestety dość często są mylone. Dochód i wydatek co do zasady wiąże się z ruchem pieniądza w okresie sprawozdawczym (z wyjątkiem niektórych dochodów z tytułu podatków w urzędach), natomiast możliwe jest osiągnięcie przychodu i poniesienie kosztu bez ich udziału. Jedną z operacji, która rodzi przychód, a nie dochód, jest dokonanie potrącenia wynagrodzenia płatnika, który również jest czasami błędnie określany mianem „prowizji”. W kolumnie „Treść operacji” w ewidencji księgowej należy wpisywać „wynagrodzenie płatnika 0,3%”, jeśli dotyczy wynagrodzenia, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z 24 grudnia 2002 r. w sprawie wynagrodzenia płatników i inkasentów pobierających podatki na rzecz budżetu państwa. Z aktu tego wynika, że płatnikowi (jednostce budżetowej) przysługuje wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatków wynoszące 0,3% kwoty podatków pobranych przez płatników na rzecz budżetu państwa.
W tym miejscu należy przypomnieć, co oznaczają pojęcia: „koszt” i „przychód”, zgodnie z ustawą z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor).
TABELA. Objaśnienie pojęć: „koszt” i „przychód”
Koszt Przychód
Uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli. Uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Pojęcie „potrącenie zmniejszające zobowiązanie” a § 097
Dla ewidencji księgowej ma znaczenie ustalenie, że kwota należnego wynagrodzenia jest potrącana z kwoty podatków pobranych przez płatników, i w związku z tym nie jest możliwy wpływ tego wynagrodzenia na rachunek bieżący jednostki budżetowej. Potrącenie zmniejsza zobowiązanie jednostki z tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Należy pamiętać, że w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych występuje § 097 „Wpływy z różnych dochodów”, z objaśnieniem „wpływy z tytułu wynagrodzenia dla płatnika z tytułu wykonywania zadań określanych przepisami prawa”. Odnosząc się literalnie, aby taki dochód jednostka mogła wykazać w sprawozdaniu Rb-27S, musiałaby otrzymać wpływ tego wynagrodzenia z urzędu skarbowego na rachunek bieżący jednostki, ale tak się nie dzieje, ponieważ zgodnie z wymienionym rozporządzeniem, wynagrodzenie płatnika jest potrącane z kwoty pobranych podatków. Potwierdzeniem tego jest sposób wypełniania PIT-4R, w którym w części C wykazuje się:
● pobrany podatek do przekazania do urzędu skarbowego za poszczególne miesiące roku podatkowego (C.11),
● comiesięczne wynagrodzenie płatnika (C.12), a zatem nie ma możliwości dokonania potrącenia raz w roku,
● należne kwoty do wpłaty za poszczególne miesiące roku podatkowego (C.13).
Kwoty podatku i wynagrodzenia płatnika zaokrągla się do pełnych złotych (art. 63 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa; dalej: Ordynacja podatkowa).
Wniosek jest taki, że nie należy planować wpływów z tytułu wynagrodzenia płatnika 0,3% jako dochód, ponieważ nie jest to dochód gminy (powiatu, samorządu województwa), lecz stanowi wynagrodzenie płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych (zakładu pracy), którym nie może być żadna jednostka samorządu terytorialnego. Tym się różni jednostka samorządu terytorialnego od innej osoby prawnej (instytucji kultury, spółki), że zgodnie z Konstytucją RP i ustawami ustrojowymi, nie może bezpośrednio nikogo zatrudnić, ponieważ działa poprzez organ stanowiący i organ wykonawczy, który z kolei musi wyposażyć w odpowiednie pełnomocnictwo lub upoważnienie kierowników jednostek organizacyjnych. Pracowników nie zatrudnia gmina, lecz urząd, szkoła czy inna jednostka organizacyjna lub utworzona przez organ stanowiący osoba prawna.
Część jednostek dokonuje również potrącenia wynagrodzenia płatnika 0,1% na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 14 grudnia 1998 r. w sprawie wysokości i trybu wypłaty wynagrodzenia płatnikom składek z tytułu wykonywania zadań z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Jest to wynagrodzenie przysługujące płatnikowi składek z tytułu wykonywania zadań związanych z ustalaniem prawa i wysokości świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz ich wypłatą, które wynosi 0,1% kwoty prawidłowo wypłaconych świadczeń. Kwotę przysługującego płatnikowi wynagrodzenia potrąca się z należnych od płatnika składek na ubezpieczenia społeczne. Sposób wyliczeń wynika z deklaracji sporządzanej w programie Płatnik w części V. Zestawienie wypłaconych świadczeń podlegających rozliczeniu w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne. A zatem potrącenie tego wynagrodzenia zmniejsza zobowiązanie z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, które opłaca zakład pracy. Płatnik składek dokonuje rozliczenia należnego mu wynagrodzenia w deklaracji rozliczeniowej składanej za miesiąc, w którym dokonał wypłaty świadczeń, czyli najpóźniej do 5 dnia kolejnego miesiąca, na podstawie danych z konta 229.
Ryzyko zapisów księgowych
Należy unikać zapisów, których skutkiem jest przekształcenie środków przeznaczonych na wydatki w środki, które będą uznane za dochód. Tak się dzieje, kiedy dokonuje się zapisu odnoszącego wartość dokonanego potrącenia:
Wn 130 (subkonto dochodów), Ma 130 (subkonto wydatków).
Taki zapis jest zapisem fikcyjnym, ponieważ na rachunku bankowym, czyli na wyciągu bankowym, nie ma potwierdzonego wpływu, a zatem jest niewiarygodny, zgodnie z art. 68 uofp, oraz nierzetelny w myśl art. 4 ust. 1 i art. 22 ust. 1 uor. Jest to ponadto ewidentne złamanie zasady podwójnego zapisu, ponieważ dokonano zapisu na jednym koncie księgi głównej (koncie 130), więc taki zapis narusza art. 15 ust. 1 uor.
Gromadzenie środków publicznych a wydatki
W opisanej sytuacji dochodzi do faktycznej zmiany przeznaczenia środków, które powinny zostać wykorzystane na wydatki, ponieważ w następnym etapie ewidencyjnym są one odprowadzane jako dochody (Wn 222 i Ma 130), co z kolei prowadzi do złamania dwóch przepisów uofp:
1) art. 42 uofp, z którego wynika, że sposób gromadzenia środków publicznych z poszczególnych tytułów określają odrębne ustawy, czyli w przypadku wynagrodzenia płatnika 0,3% przepisy m.in. Ordynacji podatkowej (umożliwiające dokonanie potrącenia wynagrodzenia płatnika) i ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.), obligujące zakład pracy (płatnika) do obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, co nie daje podstaw prawnych do przekształcenia wydatków w dochody (ani przelewu wewnętrznego, jak ma to miejsce w jednostkach, które mają dwa rachunki bankowe związane z kontem 130),
2) art. 44 uofp, z którego wynika, że wydatki publiczne mogą być ponoszone na cele i w wysokościach ustalonych w planie finansowym jednostki budżetowej, zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków. Jeśli dokonuje się potrącenia, to nie można dodatkowo dokonać żadnego przelewu z tego samego tytułu co potrącenie.
Wydatek jednostki X nie może być źródłem dochodu jednostki X. Przecież nie ma fizycznej możliwości, aby te same pieniądze jednocześnie były przeznaczone na wydatki i dochody. W matematyce i ekonomii obowiązuje prosta zasada: jeśli mamy 4 zł, to nie są one równe –4 zł. Jeśli mamy zapłacić 20 zł i potrącimy 2 zł (nam należne), to można wypłacić jedynie 18 zł i w efekcie zostaje nam 2 zł w przysłowiowej kieszeni. Potrącenie oznacza najczęściej pozostawienie określonej puli środków w jednostce, czyli odliczenie określonej wartości od należności lub zobowiązania i ma charakter kompensaty. Tak się stanie, jeśli jednostka pobierze więcej środków, niż potrzebuje, np. otrzymała 200 zł, kiedy realne zobowiązanie po potrąceniu wyniosło 180 zł. Bezpieczniej jest składać zapotrzebowanie na realną wartość zobowiązania, niż pobrać za dużo, ponieważ jednostki organizacyjne nie mogą lokować środków, natomiast gdyby środki pozostały w jednostce typu urząd, to mogłyby przynieść więcej korzyści.
Niestety, te proste zasady w praktyce rachunkowości budżetowej są łamane w większości jednostek, czego skutkiem jest zapis: Wn 130 (subkonto dochodów) i Ma 130 (subkonto wydatków), który prowadzi do równoczesnego zawyżania dochodów i wydatków, co z kolei prowadzi do niewiarygodnych sprawozdań Rb-27S i Rb-28S.
Prawidłowe księgowania
W związku z przedstawionymi ustaleniami ewidencja księgowa wynagrodzenia płatnika powinna przebiegać zgodnie z podanym na str. 16 schematem.
Jeśli jednostka otrzymała na wydatki, według podanych danych, kwotę przed potrąceniami, czyli 11 639,00 zł, to wypłaci – przeleje:
● do urzędu skarbowego – 404,00 zł,
● świadczenie pracownikom – 3200,12 zł,
● składkę na ubezpieczenia społeczne (51) – 8030,68 zł.
W efekcie na koncie bankowym pozostanie kwota 4,20 zł (3,20 zł + 1,00 zł). Kwota 4,20 zł to środki niewykorzystane na wydatki, więc ewentualny przelew tych środków na rachunek budżetu w ewidencji księgowej powinien zostać odniesiony zapisem:
● Wn 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych”,
● Ma 130 „Rachunek bieżący jednostki”.
Stosowanie konta 234
Przy ustaleniu zobowiązania z tytułu świadczenia z ubezpieczenia chorobowego zastosowano konto 234 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami”, ponieważ konto 231 „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” dotyczy ewidencji rozrachunków z pracownikami i innymi osobami fizycznymi z tytułu wypłat pieniężnych i świadczeń rzeczowych zaliczonych, na podstawie odrębnych przepisów (prawa pracy i Kodeksu cywilnego), do wynagrodzeń, a w szczególności należności za pracę wykonywaną na podstawie stosunku pracy, umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowy agencyjnej i innych umów zgodnie z odrębnymi przepisami, zgodnie z ustaleniami załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Zasiłek chorobowy nie stanowi wynagrodzenia pracownika, choć związany jest ze stosunkiem pracy i liczony według tego samego algorytmu. W ewidencji księgowej trzeba rozróżnić wynagrodzenie chorobowe, związane z krótkotrwałym L-4, od zasiłku chorobowego (prawo do niego przysługuje po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego), który stanowi inną kategorię ekonomiczną niż wynagrodzenie. Różnica polega m.in. na tym, że wynagrodzenie obciąża pracodawcę, natomiast zasiłek chorobowy obciąża Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (zmniejszenie zobowiązania z tytułu składki – 51) i wynika z uregulowań zawartych w ustawie z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz jest wypłacane przez płatników składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych. A zatem wynagrodzenie płatnika 0,1% będzie przysługiwać tym jednostkom budżetowym, które zgłosiły co najmniej 21 ubezpieczonych.
SCHEMAT. Ewidencja wynagrodzenia płatnika w samorządowej jednostce budżetowej
PIOTR WIECZOREK
specjalista ds. rachunkowości i zarządzania ryzykiem, praktyk kontroli i szkoleniowiec, audytor systemu ISO, były pracownik jednostek sektora finansów publicznych
Jeżeli w tym artykule nie znalazłeś rozwiązania swojego problemu – napisz [email protected]
Podstawy prawne
● art. 40 ust. 1 i 2, art. 42, art. 44, art. 68 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240; ost.zm. Dz.U. z 2012 r. poz. 1548)
● art. 4 ust. 1, art. 15 ust. 1, art. 22 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 330; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 613)
● art. 63 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 749; ost.zm. Dz.U. z 2012 r. poz. 1529)
● ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 675)
● ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 747)
● rozporządzenie Ministra Finansów z 24 grudnia 2002 r. w sprawie wynagrodzenia płatników i inkasentów pobierających podatki na rzecz budżetu państwa (Dz.U. Nr 240, poz. 2065)
● załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. Nr 38, poz. 207; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 215)
● rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 14 grudnia 1998 r. w sprawie wysokości i trybu wypłaty wynagrodzenia płatnikom składek z tytułu wykonywania zadań z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 153, poz. 1005)
● załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 289)
Powiązane dokumenty
• ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW w sprawie wynagrodzenia płatników i inkasentów pobierających podatki na rzecz budżetu państwa
• ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych Art./§ 1
• USTAWA Ordynacja podatkowa Art./§ 63
• ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej Art./§ 14
ODPOWIEDŹ MF: W związku z pismem Pana Prezesa z 29 października 2013 r. znak: WA-0731/43/13 w sprawie wyjaśnienia wątpliwości dotyczących klasyfikowania wynagrodzenia płatnika z tytułu terminowego wpłacania podatków na rzecz budżetu państwa "Ministerstwo Finansów uprzejmie przedstawia, co następuje.
Stosownie do postanowień art. 28 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U, z 2012 r. poz. 749, z późn.zm.) płatnikom i inkasentom przysługuje zryczałtowane wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatków pobranych na rzecz budżetu państwa. Szczegółowe zasady ustalania tego wynagrodzenia oraz tryb zwrotu otrzymanego wynagrodzenia w razie pobrania przez płatnika lub inkasenta podatku, zaliczki na podatek lub raty podatku nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej określają przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z 24 grudnia 2002 r. w sprawie wynagrodzenia płatników i inkasentów pobierających podatki na rzecz budżetu państwa (Dz.U. Nr 240, poz. 2065).
W myśl § 1 ust. l pkt 1 tego rozporządzenia płatnikom przysługuje wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania
podatków, wynoszące 0,3 kwoty podatków pobranych przez płatników na rzecz budżetu państwa. Kwota należnego
wynagrodzenia, o czym stanowi § 1 ust. 2 rozporządzenia, jest potrącana z kwoty podatków pobranych przez płatników.
Wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatków klasyfikowane jest w paragrafie 097"Wpływy z różnych
dochodów". Dochód ten podlega wykazaniu w sprawozdaniu Rb-27S z wykonania planu dochodów budżetowych.( ... )
Odpowiedź Ministerstwa Finansów - Departament Finansów Samorządu Terytorialnego znak pisma:
ST2/4834/4rrLE/2013/2014//118839/RO• 7408
Redakcja "Rachunkowości Budżetowej" kieruje specjalne podziękowania RIO w Katowicach za udostępnienie
pisma WA-0731/43/I3 wystosowanego do Ministerstwa Finansów.