Brak prawa do świadczenia pielęgnacyjnego współmałżonka. Mimo wielu interpelacji z jakimi występowali posłowie PiS. Odpowiedź Władysława Kosiniaka-Kamysza Ministra Pracy i Polityki Społecznej:
Odpowiadając na zapytanie poselskie posła Stanisława Szweda w sprawie interpretacji
art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych odnoszącego się do prawa do świadczenia pielęgnacyjnego dla współmałżonka rezygnującego z zatrudnienia w celu sprawowania opieki, uprzejmie informuję.
W aktualnym stanie prawnym świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje współmałżonkowi z tytułu opieki nad niepełnosprawnym współmałżonkiem ani też nie przysługiwało przed obowiązującymi od 14 października 2011 r. zmianami w ustawie o świadczeniach rodzinnych wprowadzonymi ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z dnia 29 września 2011 r. Nr 205, poz. 1212). Wynika to z zapisów art. 17 ust. 1 pkt 2 oraz art. 17 ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.).
Wprowadzone od 14 października 2011 r. zmiany ww. przepisów polegają na tym, że w przypadku, gdy osoba niepełnosprawna w stopniu znacznym pozostaje w związku małżeńskim również z osobą o znacznym stopniu niepełnosprawności, to świadczenie pielęgnacyjne może zostać przyznane innym krewnym w linii prostej lub rodzeństwu osoby niepełnosprawnej, tj. np. synowi na niepełnosprawną matkę pozostającą w związku małżeńskim czy też bratu na niepełnosprawną siostrę (przed 14 października 2011 r. takiej możliwości ustawa o świadczeniach rodzinnych nie przewidywała).
,,Rozpoznając powyższą regulację w zakresie odnoszącym się do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu konieczności sprawowania opieki wobec osoby pozostającej w związku małżeńskim należy mieć na uwadze również zapis art. 17 ust. 5 pkt 2 lit.a u.ś.r., którego brzmienie nie uległo zmianie na skutek ustawy nowelizującej, a który stanowi, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Na tle tego uregulowania wielokrotnie wypowiadały się sądy administracyjne, jak również Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu z dnia 1 czerwca 2010 r. sygn. P 38/09, OTK-A 2010, nr 5, poz. 53), przedstawiającym Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej uwagi dotyczące niezbędności działań ustawodawczych, zmierzających do zapewnienia spójności zasad przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, aby dokonywać takiej wykładni art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r., w myśl którego osoba sprawująca opiekę, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, o którym mowa w art. 128 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, traci prawo do świadczenia z uwagi na zawarcie przez osobę wymagającą opieki związku małżeńskiego, jako że obowiązek sprawowania opieki ciążyć będzie na małżonku, który uzyska w konsekwencji prawo do ubiegania się o świadczenie w przypadku rezygnacji z pracy zarobkowej. Reasumując sądy administracyjne stanęły zatem na stanowisku, że przepis art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r. aktualnie nie będzie mógł być stosowany, gdy o świadczenie pielęgnacyjne wystąpi zobowiązany do opieki i alimentacji w rozumieniu Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego małżonek osoby legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności, spełniający jednocześnie wymogi z art. 17 ust. 1 u.ś.r w brzmieniu sprzed nowelizacji (por. wyrok. WSA w Poznaniu z dnia 19 czerwca 2013 r. sygn. akt IV SA/Po 500/13, wyrok NSA z dnia 20 września 2013 r. sygn. akt I OSK 2623/12, orzeczenia dostępny; Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych https://orzeczenia.nsa. gov.pl). Taka celowościowa i systemowa wykładnia wskazanego przepisu ma pierwszeństwo przed wykładnią językową i służy ochronie wartości konstytucyjnych - do jakich art. 18 Konstytucji RP zalicza małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzinę, macierzyństwo i rodzicielstwo'' https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/1A8F50258C
SZO-Oznacza to, że zgodnie z ww. art. 16a ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, małżonek, który zrezygnował z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad współmałżonkiem legitymującym się ww. orzeczeniem potwierdzającym niepełnosprawność, ma prawo otrzymywać specjalny zasiłek opiekuńczy o ile spełnione są pozostałe warunki określone w art. 16a. https://www.mpips.gov.pl/wsparcie-dla-ro ... osprawnej/
Ja płaciłam śp córce na matkę, gdzie rodzice są małżeństwem, mąż pracuje i jako jedyny żywiciel rodziny nie mógł się opiekować żoną.
Proszę podpowiedzcie jak teraz z tego wyjść ręce mi opadają.