Co do zasady postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności dotyczy decyzji ostatecznych. Wyjątkowo jednak możliwe jest zastosowanie art. 156 § 1 k.p.a. do decyzji nieostatecznych. Może to jednak nastąpić w dwojakiego rodzaju sytuacjach. Po pierwsze, organ wyższego stopnia działając z urzędu w trybie nadzoru stwierdza nieważność decyzji nie ostatecznej.
Po drugie, strona może złożyć przed upływem terminu do wniesienia odwołania wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji nieostatecznej, wskazując w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości na dokonanie przez stronę wyboru trybu nadzwyczajnego postępowania – zob. wyrok NSA z 30 czerwca 2011 r., II OSK 2138/10, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych. Zatem nie ma przeszkód, aby stwierdzić nieważność decyzji nieostatecznej na wniosek strony złożony przed upływem terminu do wniesienia odwołania, pod warunkiem, że wniosek ten będzie wyraźnie wskazywał, że strona wybiera tryb postępowania nadzwyczajnego (a nie również drogę postępowania zwykłego).
Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/samorzad/stwierdze ... 94796.html
Orzecznictwo sądów administracyjnych wskazuje na istnienie rozbieżności poglądów w sprawie dopuszczalności stwierdzenia nieważności decyzji nieostatecznej. Należy w pierwszej kolejności przywołać orzecznictwo stwierdzające, że wyłącznym trybem weryfikacji decyzji nieostatecznej jest według k.p.a. postępowanie odwoławcze. Rozpatrzenie pisma złożonego przez stronę przed upływem terminu do wniesienia odwołania, jako żądania stwierdzenia nieważności decyzji, narusza prawo strony do ponownego zbadania jej sprawy przez organ odwoławczy. W powyższy sposób, bowiem zostaje zawężony zakres kontroli kwestionowanej decyzji wyłącznie do przesłanek określonych w art. 156 § 1 k.p.a. (wyrok WSA w Warszawie z 6.06.2006 r., VI SA/Wa 687/05, lex 213949; wyrok NSA z 14.02.2007 r., II GSK 290/06 wraz z glosą B. Adamiak, OSP 2008/2, poz. 21). Stwierdza się, iż postępowanie odwoławcze ma zawsze pierwszeństwo przed postępowaniem w trybie nadzoru, a stwierdzenie nieważności decyzji nie mieści się w zakresie kompetencji organu odwoławczego (postanowienie NSA z 23.06.2016 r., II GSK 2780/16). Pogląd o niedopuszczalności stwierdzenia nieważności decyzji nieostatecznej jest akceptowany przez część doktryny (W. Taras [w:] K. Chorąży, W. Taras, A. Wróbel, Postępowanie administracyjne, egzekucyjne i sądowoadministracyjne, Kraków 2003, s. 105–106).