świadczenie pielęgnacyjne a opieka wytchnieniowa - Świadczenia rodzinne

[Cerkiewne]

Jakie są aktualne zasady i interpretacje?
Jeżeli ktoś opiekuje się starą matką i bierze świadczenie pielęgnacyjne na starych zasadach to czy może ją oddać na 2 tygodnie całodobowej opieki wytchnieniowej? Czy nie powinniśmy za to zabrać świadczenia?

[Szarak]

Wiele razy pisane na forum. Nigdy się nie czepialiśmy.

[Cerkiewne]

Ale podobno są ośrodki, które się czepiają. Przepisy nie są jasne.

[Cerkiewne]

Chodzi o to, że osoba będzie przebywać w placówce zapewniającej całodobowe utrzymanie i opiekę przez więcej niż 5 dni.

[Cerkiewne]

Halo a jak jest u was?

[Tom.]

też się nie czepiamy

[Szarak]

Dobra trzeba zaorać ten temat bo aż mi szkoda....

https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/639796E480

Powstaje więc pytanie czy osoba, która wykonuje przy niepełnosprawnym podopiecznym wszelkie czynności opiekuńcze, uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie ma prawo do urlopu- jako pewnego okresu odpoczynku od obowiązków związanych z opieką. Warto w tym miejscu odnieść się do pojęcia urlopu wytchnieniowego realizowanego w ramach Programu "Opieka Wytchnieniowa", który kierowany jest do członków rodzin lub opiekunów, którzy wymagają wsparcia w postaci doraźnej, czasowej przerwy w sprawowaniu bezpośredniej opieki nad dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności, a także nad osobami posiadającymi orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Zwraca się uwagę, że zaangażowanie w sprawowanie opieki często utrudnia podejmowanie innych zadań niezbędnych dla funkcjonowania rodziny i prowadzenia gospodarstwa domowego. Co więcej, kondycja zdrowotna (fizyczna i psychiczna) osób sprawujących codzienną długotrwałą opiekę z czasem ulega pogorszeniu, co przekłada się na mniejszą skuteczność, a tym samym obniżenie komfortu życia osoby niepełnosprawnej oraz samego opiekuna. Opieka wytchnieniowa ma za zadanie odciążenie członków rodzin lub opiekunów osób niepełnosprawnych poprzez wsparcie ich w codziennych obowiązkach lub zapewnienie czasowego zastępstwa. Dzięki temu wsparciu osoby zaangażowane na co dzień w sprawowanie opieki dysponować będą czasem, który będą mogły przeznaczyć na odpoczynek i regenerację, jak również na załatwienie niezbędnych spraw. Usługi opieki wytchnieniowej mogą służyć również okresowemu zabezpieczeniu potrzeb osoby niepełnosprawnej w sytuacji, gdy opiekunowie z różnych powodów nie będą mogli wykonywać swoich obowiązków. (zob. https:// niepelnosprawni.gov.pl/a, 1299 ,program-opieka-wytchnieniowa-edycja-2022 ).

Niewątpliwie opieka nad osobą niepełnosprawną, zarówno dzieckiem jak i dorosłym, to wielkie wyzwanie. Najczęściej jest związana z życiem w warunkach ciągłego obciążenia psychofizycznego. Podkreślić także należy, że jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 6 października 2020r., sygn. I OSK 371/20 (CBOSA), treść normy art. 17 ust. 1 u.ś.r. nie stanowi jako warunku uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego konieczności sprawowania opieki całkowicie w sposób samodzielny, bez prawa do skorzystania ze wsparcia innych osób. Nawet bowiem w przypadku konieczności przebywania z podopiecznym nieprzerwanie całą dobę, bez możliwości nawet chwilowego pozostawienia tej osoby samotnie z powodu braku jej samodzielności wynikającego z niepełnosprawności, doświadczenie życiowe nakazuje przyjąć, że nie jest możliwe wykonywanie tej opieki bez pomocy innych osób, choćby z uwagi na potrzebę zaspokojenia własnych, podstawowych potrzeb życiowych opiekuna. Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie w całości podziela ten pogląd.

[Szarak]

c.d.

W pełni więc racjonalne i uzasadnione wydaje się w kontekście powyższego stwierdzenie, że opiekun osoby niepełnosprawnej powinien mieć prawo do urlopu rozumianego jako odpoczynek od czynności opiekuńczych sprawowanych nad osobą niepełnosprawną. Należy wziąć pod uwagę to, że jego obowiązki w zasadzie przyjmują formę zawodowych usług opiekuńczych, oraz aktualne programy związane z opieką wytchnieniową, która dostrzega potrzebę odciążenia czasowego opiekuna osoby niepełnosprawnej. Skorzystanie przez opiekuna z wypoczynku nie powinno wiązać się z utratą prawa do świadczenia pielęgnacyjnego za ten okres. Nie powinno być to bowiem automatycznie związane z uznaniem, iż przestaje być spełniona przesłanka stałej i długotrwałej opieki. W orzecznictwie wskazuje się, że "sprawowanie opieki" zgodne z wymogami danego orzeczenia o niepełnosprawności, nawet jeżeli z uwagi na stan zdrowia (sprawności organizmu) i potrzeby osoby niepełnosprawnej wymaga wykonywania opieki lub pomocy w sposób stały, nie musi polegać na wykonywaniu czynności opiekuńczych lub pomocowych "stale przez cały dzień" (...) zob. wyrok NSA z 29 maja 2020r., I OSK 1854/19; "warunku stałej opieki nie można rozumieć jako wykonywania opieki nieustannie i przez 24 godziny na dobę, lecz ma to być opieka stała, w sensie trwałości, a długotrwała w sensie rozciągłości w czasie, opieka nad niepełnosprawną osobą, której zakres wyznaczony jest niepełnosprawnością osoby wymagającej opieki, a więc koniecznością wykonywania czynności warunkujących egzystowanie tej osoby w warunkach godności człowieka" (zob. wyrok NSA z 7 maja 2019 r., I OSK 3946/18; wyrok WSA w Gdańsku z 2 lipca 2020 r., III SA/Gd 482/20, CBOSA). Ponadto warunki "stałej opieki" nie można również rozumieć w ten sposób, iż czynności opiekuńcze może wykonywać wyłącznie osoba uprawniona do świadczenia pielęgnacyjnego i nie może skorzystać z pomocy np. innego członka rodziny. Takie podejście jest bowiem nieracjonalne i sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. W ocenie Sądu w czasie w którym zapewniona jest (czasowa) opieka nad osobą niepełnosprawną ze strony innego niż opiekun podmiotu nie traci on uprawnienia do świadczenia pielęgnacyjnego. Można sobie wyobrazić sytuację, iż to podopieczny wyjeżdża np. na dedykowany obóz letni, czy turnus rehabilitacyjny na kilka tygodni. Trudno przyjąć aby za ten okres świadczenie pielęgnacyjne wypłacone opiekunowi miało być uznane za nienależne, mimo iż bezpośrednio wtedy opieki nad podopiecznym nie sprawował. Zwrócić należy uwagę, że może być to jedyny okres w roku, kiedy opiekun będzie w stanie przeznaczyć czas na swoje własne potrzeby i odpoczynek.

W rozpoznawanej sprawie Sąd stwierdza więc, że 2-tygodniowy wyjazd skarżącej nie mógł doprowadzić organów do uznania, iż wypłacone za ten okres świadczenie pielęgnacyjne jest świadczeniem nienależnym w myśl art. 30 ust. 2 pkt 1 u.ś.r. i z tego tytułu powinno podlegać zwrotowi.

Słusznie również skarżąca wytknęła Kolegium, że w motywach decyzji z jednej strony wskazywało, że istnieją przypadki usprawiedliwionej absencji opiekuna jak np. choroba, krótkotrwały pobyt w szpitalu, załatwienie własnych spraw. Kolegium wskazało nawet, że dopuszczalny jest przejściowy brak opieki spowodowany chęcią odpoczynku opiekuna. Faktycznie niekonsekwentne jest więc dopuszczenie kilkudniowej przerwy w opiece, a jednoczesne uznanie, że zagraniczny 2-tygodniowy wyjazd za niedopuszczalny. Jednocześnie wskazać trzeba, że 2-tygodniowy urlop jest nie tylko najbardziej powszechny, ale i w Kodeksie pracy zastrzeżono, iż co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

[Cerkiewne]

A zatem sąd stwierdził jak powinno być, ale nie jest.
Nie ma podstaw stosowania kodeksu pracy do ŚP

[Cerkiewne]

Czy ten artykuł stosuje się jeszcze do starych ŚP?:
Art 17 ust. 5 pkt 2 lit. b Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli: osoba wymagająca opieki: została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu.