art.7 - Fundusz alimentacyjny, Zaliczka alimentacyjna

[Stokrota]

Czy ktoś z Was stosował art. 7 i wie "z czym się to je"? Jakie są procedury? Mamy to w zaleceniach pokontrolnych i do tej pory udawało się nie poruszać tematu ale teraz już muszę a nie mam pojęcia jak się za to zabrać. Bardzo proszę o radę.

[Slim Fast]

1. Art. 7 formułuje trzy zasady. Przede wszystkim nakazuje organom administracji stanie na straży praworządności. Zasada legalizmu (praworządności) została wskazana także w art. 6, a ponowna wzmianka o niej w komentowanym przepisie wskazuje na ścisłe związki zasady legalizmu z zasadą prawdy obiektywnej oraz zasadą wyważania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli. Jest zasadne w tym kontekście stwierdzenie, że w art. 7 zostały zawarte zasady rzetelnej procedury, które muszą być respektowane w państwie prawa. Zob. na przykład tezę wyroku NSA z 20 kwietnia 2000 r. (V SA 1609/99 - ONSA 2001, nr 3, poz. 121): „Niedopuszczalne jest podnoszenie przez organ zarzutu, iż wniosek o wydanie kolejnej wizy (art. 8 ust. 3 ustawy z 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach - Dz. U. Nr 114, poz. 739) został złożony po terminie, skoro fakt ten został spowodowany działaniem organu, który - wbrew ciążącym na nim powinnościom - nie zarejestrował zgłoszenia wniosku, gdy strona zgłosiła go jako niekompletny przed wyekspirowaniem terminu wizy. Tego rodzaju działanie organu administracji jest nie do pogodzenia z zasadami rzetelnej procedury (art. 7 k.p.a.), a przez to z konstytucyjną zasadą państwa prawa (art. 2 Konstytucji RP)” (zob. także teza pierwsza wyroku NSA z 19 października 1993 r., V SA 250/93 - ONSA 1994, nr 2, poz. 84).

[Slim Fast]

. Komentowany przepis nakazuje też organom administracji podejmowanie wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy (zasada prawdy obiektywnej). Zasada ta jest realizowana przede wszystkim przez przepisy normujące postępowanie dowodowe, zwłaszcza przez art. 77 § 1, nakazujący organom administracji zebranie i rozpatrzenie w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego, oraz art. 80, nakazujący ocenę faktu udowodnienia poszczególnych okoliczności na podstawie całego materiału dowodowego. Z zasadą tą pozostaje w związku zasada czynnego udziału stron w postępowaniu (art. 10).

Z art. 7 wynika, że organ administracji nie może ograniczyć się do oczekiwania na przedstawienie przez stronę dowodów potwierdzających jej żądanie, ale że powinien aktywnie dążyć do wyjaśnienia sprawy (zob. np. wyrok NSA z 25 czerwca 1999 r., I SA 1551/98; teza druga wyroku NSA OZ w Krakowie z 4 czerwca 1998 r., I SA/Kr 1052/97- LexPolonica; teza pierwsza wyroku NSA OZ w Lublinie z 17 maja 1994 r., SA/Lu 1921/93 - LexPolonica). Nie wyklucza to obowiązku strony współprzyczynienia się do zapewnienia pełnego i wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego - w drodze złożenia wyjaśnień lub przytoczenia innych dowodów w sprawie (wyrok NSA OZ w Łodzi z 4 grudnia 1996 r., SA/Łd 2620/95).

3. Powinno być oczywiste, że podstawą rozstrzygnięcia sprawy przez organ administracji mogą być jedynie takie dowody, które zostały przeprowadzone w ramach postępowania w danej sprawie. Stanowi zatem naruszenie zasady prawdy obiektywnej i zasady czynnego udziału strony w postępowaniu oparcie decyzji na dowodach przeprowadzonych przed wszczęciem postępowania (wyrok NSA OZ w Gdańsku z 9 czerwca 1998 r., II SA/Gd 986/97) lub na okolicznościach faktycznych, które nie zostały dowiedzione (wyrok NSA OZ w Rzeszowie z 14 listopada 1996 r., SA/Rz 1162/95- LexPolonica). Nie jest także dopuszczalne przeprowadzanie uzupełniających dowodów po wydaniu decyzji i zaskarżeniu jej przez stronę (wyrok NSA z 8 stycznia 1988 r., IV SA 806/87 - ONSA 1988, nr 1, poz. 24).

W sprawie dopuszczalności włączenia do materiału dowodowego dowodów przeprowadzonych w innym postępowaniu zob. komentarz do art. 75 i art. 81.

W sprawie dopuszczalności prowadzenia postępowania wyjaśniającego w ramach samokontroli zob. komentarz do art. 132.

[Slim Fast]

4. Zasada prawdy obiektywnej dotyczy także treści żądania strony oraz trybu rozpatrywania tego żądania. Organ administracji jest zobowiązany do ustalenia treści żądania strony i w tym celu udziela jej stosownych informacji i wyjaśnień. Jak stwierdzono w orzecznictwie: „Obowiązek dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego obejmuje również ustalenie przez organy administracji treści rzeczywistego żądania strony. Również obowiązek prowadzenia postępowania w taki sposób, aby pogłębić zaufanie obywateli do organów Państwa, wymaga wyjaśnienia rzeczywistej woli strony, jeżeli charakter pisma wnoszonego przez stronę budzi wątpliwości” (wyrok NSA OZ w Łodzi z 26 listopada 1999 r., I SA/Łd 1592/97, LexPolonica). Zasada prawdy obiektywnej jest zatem powiązana z zasadą informowania strony przez organ administracji (art. 9). Zasada prawdy obiektywnej jest także związana z zasadą legalizmu w ten sposób, że obowiązkiem organu jest nadanie żądaniu strony odpowiedniej formy procesowej i przyjęcie właściwego trybu postępowania - z uwzględnieniem intencji strony dających się ustalić na podstawie całokształtu jego działań. Organ administracji nie jest związany podstawą prawną żądania podaną przez stronę (por. teza pierwsza wyroku NSA z 6 sierpnia 1999 r., IV SA 2262/98; wyrok NSA z 7 września 1994 r., III SA 1111/93 - ONSA 1995, nr 3, poz. 120).

[Slim Fast]

5. Komentowany przepis nakazuje również załatwienie sprawy w sposób uwzględniający interes społeczny i słuszny interes obywateli. Nakaz ten jest możliwy do zrealizowania wyłącznie w sytuacji, gdy organowi administracji przysługuje tzw. uznanie administracyjne. Przepisu tego nie można stosować w przypadku wydania przez organ tzw. decyzji związanej, to jest decyzji wydawanej w sytuacji, gdy norma prawa przewiduje w określonym stanie faktycznym obowiązek wydania przez organ decyzji o określonej treści (por. teza pierwsza wyroku NSA OZ w Katowicach z 18 grudnia 1995 r., SA/Ka 2198/94 - LexPolonica). Dla przykładu, rolnik złożył wniosek o przyznanie dopłat bezpośrednich do gruntów rolnych. Organ administracji (kierownik biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa) w wyniku kontroli stwierdził, że różnica między powierzchnią zgłoszoną a powierzchnią uprawnioną przekracza 20%, i że ta różnica wynika z zamierzonych działań rolnika. W tym stanie rzeczy jest konieczne nałożenie na rolnika kary pieniężnej zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji (WE) Nr 2199/2003 z dnia 16 grudnia 2003 r. ustanawiającego przejściowe środki działania dla celów stosowania w roku 2004 rozporządzenia Rady (WE) nr 1259/1999 w zakresie mechanizmu jednolitej płatności powierzchniowej wobec Republiki Czeskiej, Estonii, Cypru, Malty, Polski, Słowenii i Słowacji. Organ nie może zatem odstąpić od wymierzenia kary powołując się na słuszny interes strony, np. wskazując na trudną sytuację finansową rolnika albo zły stan zdrowia utrudniający prowadzenie działalności.

6. Pojęcie interesu społecznego jest trudne do sprecyzowania, gdyż jest to tzw. pojęcie nieostre (zob. zwłaszcza M. Wyrzykowski: Pojęcie interesu społecznego w prawie administracyjnym, Warszawa 1986, s. 49 i nast.). Pojęcie to uzyskuje treść w sytuacji zastosowania do konkretnego przypadku. Powołanie się przez organ administracji na interes społeczny wymaga wskazania, na czym polega interes społeczny w konkretnej sytuacji i dlaczego przemawia przeciwko załatwieniu sprawy zgodnie z wnioskiem strony (zob. wyrok NSA z 12 czerwca 1981 r., SA 820/81 - ONSA 1981, nr 1, poz. 57).

Pojęcie „interes społeczny” nie może być utożsamiane z interesem ekonomicznym lub fiskalnym Państwa (zob. teza trzecia wyroku SN z 24 czerwca 1993 r., III ARN 33/93 - PiP 1994, nr 9, s. 111).

[Slim Fast]

8. Nie znajduje uzasadnienia koncepcja przeciwstawiająca sobie interes społeczny oraz interes strony (interes indywidualny) (zob. Z. Kmieciak: Glosa do wyroku NSA z 8 stycznia 1988 r., IV SA 753/87 - OSP 1991, nr 7-8, poz. 175).

Z punktu widzenia struktury i celów postępowania administracyjnego należy przyjąć, że interes społeczny i słuszny interes obywateli są prawnie równorzędne, wobec czego organ administracji nie może kierować się założeniem o nadrzędności interesu społecznego nad interesem obywatela (zob. np. W. Dawidowicz: Zarys procesu administracyjnego, Warszawa 1989, s. 44-45; A. Wróbel, w: M. Jaśkowska, A. Wróbel: Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Kraków 2000, s. 142 i nast.).

Pierwszeństwo interesu społecznego nad słusznym interesem strony nie jest wynikiem jego nadrzędności rozumianej w sposób formalny i mechaniczny, ale wynikiem stwierdzenia, że istniejący w konkretnym przypadku interes społeczny jest na tyle ważny i znaczący, że bezwzględnie wymaga ograniczenia uprawnień indywidualnych obywateli (zob. teza pierwsza wyroku SN z 18 listopada 1993 r., III ARN 49/93 - OSNCP 1994, nr 9, poz. 181).

Słuszny interes strony powinien być uwzględniony przez organ administracji aż do granic kolizji z interesem społecznym (zob. np. wyrok NSA OZ we Wrocławiu z 18 stycznia 1995 r., SA/Wr 1386/94 - POP 1996, nr 6, poz. 181; teza pierwsza wyroku NSA z 13 stycznia 1995 r., II SA 1691/93 - Prok. i Pr. 1995, nr 9, poz. 44; teza druga wyroku NSA z 11 czerwca 1981 r., SA 820/81 - ONSA 1981, nr 1, poz. 57). Oczywiście, mogą istnieć inne czynniki wyłączające możliwość załatwienia sprawy zgodnie z interesem obywatela, jak na przykład ograniczone uprawnienia i środki pozostające w dyspozycji organu (teza czwarta wyroku NSA z 11 czerwca 1981 r., SA 820/81 - ONSA 1981, nr 1, poz. 57). Należy przypomnieć, że w przypadku kolizji interesu społecznego i interesu obywatela, obowiązkiem organu administracji prowadzącego postępowanie jest wyważenie tych dwóch interesów, a nie automatyczne przyznanie pierwszeństwa interesowi społecznemu. Nadzwyczaj trafne jest stwierdzenie J. Łętowskiego, że istnieje domniemanie załatwienia sprawy w sposób pozytywny dla strony (J. Łętowski: Glosa do wyroku NSA z 11 czerwca 1981 r., SA 820/81 - OSPiKA 1982, nr 1-2, poz. 22).

[Slim Fast]

9. Uznanie administracyjne polega na możliwości wyboru konsekwencji prawnych przy ustalonym stanie faktycznym. Uznanie administracyjne nie polega zatem na swobodzie organu administracji co do ustalania stanu faktycznego. Przeciwnie, w orzecznictwie podkreśla się, że organ administracji korzystający z uznania administracyjnego jest obowiązany szczegółowo zbadać stan faktyczny i utrwalić w aktach wyniki postępowania dowodowego. Obowiązki organu w tym zakresie są nawet większe niż przy wydawaniu decyzji związanych (zob. teza pierwsza wyroku NSA z 16 listopada 1999 r., III SA 7900/98).

Decyzja wydana w warunkach uznania administracyjnego nie może być decyzją dowolną, ale musi wynikać z wszechstronnego i dogłębnego rozważenia wszystkich okoliczności faktycznych sprawy (zob. np. wyrok NSA z 2 lutego 1996 r., II SA 2874/95 - „Wokanda” 1996, nr 6, poz. 32) oraz w należyty sposób wyważać interes społeczny i słuszny interes obywateli (zob. np. teza druga wyroku NSA z 9 października 1998 r., II SA 1081/98; wyrok NSA z 10 listopada 1998 r., II SA 1003/98 ).

Organ administracji, wydając decyzję uznaniową jest zobowiązany do respektowania konstytucyjnej zasady równości (zob. np. wyrok SN z 28 listopada 1990 r., III ARN 28/90 - OSP 1992, nr 7, poz. 150). Należy zwrócić uwagę na dwa aspekty tej zasady. Po pierwsze, organ administracji musi w równym stopniu respektować interesy stron tego samego postępowania (por. np. wyrok NSA z 10 listopada 1998 r., II SA 1003/98). Po drugie, organ administracji jest ograniczony wydanymi przez siebie decyzjami w innych sprawach indywidualnych i rozstrzygając w kolejnej sprawie podobnej do spraw wcześniejszych nie może rozstrzygnąć jej w sposób odmienny od spraw wcześniejszych. W orzecznictwie wskazano, że jest pożądane, aby organ administracji przyjął obiektywne kryteria oceny spraw danego rodzaju i przestrzegał ich w każdym przypadku (zob. np. teza druga wyroku NSA z 29 stycznia 1998 r., II SA 1576/97).
Przybysz Piotr ,Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz,Warszawa 2006 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie III) ss. 456

[Stokrota]

Slim Fast bardzo Ci dziękuje za tak obszerną odpowiedź!
Mój błąd polega na tym , że nie doprecyzowałam pytania, chodziło mi o art 7 ustawy o funduszu i co się z nim wiąże. Jeżeli możesz to bardzo proszę poradź mi.
Z góry dziekuję!

[Marta_Ż]

Podpinam się pod pytanie i również proszę o odpowiedź.

[Slim Fast]

Stosuje się poniższe przepisy:

1. Art. 55 określa jeden z dwóch rodzajów powództw prokuratora. W myśl tego przepisu prokurator może wytoczyć powództwo na rzecz oznaczonej osoby, a więc podmiotu spornego stosunku prawnego, którego praw będzie dotyczyć rozstrzygnięcie procesu.


4. Stroną w znaczeniu materialnym - podmiotem, którego praw (stosunku prawnego) dotyczy proces, jest ta osoba (ten podmiot), na rzecz której powództwo zostało wytoczone.

5. Prokurator, wytaczając powództwo, musi w pozwie wskazać podmiot, na rzecz którego powództwo wytacza (stronę w znaczeniu materialnym). Wskazanie następuje przez podanie w pozwie danych, które w każdym pozwie wnoszonym bezpośrednio przez sam podmiot szukający ochrony swoich własnych praw, określają ten podmiot (por. art. 187 § 1 i art. 126 § 2).

6. Obowiązek wskazania osoby, na rzecz której prokurator wytacza powództwo, nie odnosi się do spraw niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego, istnieje zatem we wszystkich sprawach, które nie mają charakteru spraw niemajątkowych rodzinnych.

7. Jeżeli zatem w sprawach niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego prokurator, wytaczając powództwo, kieruje się chęcią ochrony praw określonej osoby (dziecka, matki, ojca czy jednego z małżonków), to nie wskazuje w pozwie tej osoby, na rzecz której powództwo zostaje wytoczone.

Założeniem takiego rozwiązania jest, aby w sprawach rodzinnych, trudnych do oceny, szczególnie w zakresie działań takiego podmiotu, jakim jest prokurator, nie wiązać prokuratora w sposób trwały z jedną ze stron stosunku prawnego i umożliwić mu w pełni samodzielne działanie w procesie (por. art. 56). Wytaczając w tych sprawach powództwo, prokurator pozywa wszystkie podmioty spornego stosunku prawnego lub także podmioty wskazane w ustawie, których stosunek ten dotyczy (por. np. art. 454 § 2, 3 i 4).

8. Założenie przyjęte w art. 55 zd. 2 (uwaga 6 i 7) może na podstawie szczególnego przepisu ustawy być uchylone w sprawach określonego rodzaju i wówczas - wytaczając powództwo - prokurator wskazuje osobę, na rzecz której je wytacza, mimo że jest to powództwo w sprawie niemajątkowej z zakresu prawa rodzinnego. Takim przepisem jest art. 454 § 1, który przewiduje w sprawach o ustalenie ojcostwa obowiązek wskazania dziecka, na rzecz którego prokurator wytacza powództwo.

9. Samodzielność stanowiska prokuratora w sprawach niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego powoduje, że nie wiążą go żadne terminy, którymi związane są podmioty spornego stosunku prawnego, np. 6-miesięczny termin do zaprzeczenia ojcostwa (art. 63 k.r.o.) - tak wyrok SN z 19 października 1965 r., I CR 286/65, OSNCP 1966, nr 5, poz. 86, z glosą B. Dobrzańskiego, OSPiKA 1966, nr 4, s. 188 i n.