Bezpłatne i dożywotnie korzystanie z lokalu - Dodatki mieszkaniowe

[Maxima]

Tylko jest jeszcze taka kwestia...
Ja nie wiem jak wygląda umowa o dożywocie...
W opisanym przeze mnie przypadku jest akt notarialny na syna i córkę i w jednym z paragrafów jest zapis że "syn i córka wyrażają zgodę Pani ... (czyli mamie) na dożywotnie i bezpłatne zamieszkiwanie w lokalu".
Czy coś takiego wystarczy?
Osiwieje przez ten wniosek

"bezpłatne zamieszkiwanie" - to znaczy, ze córka nie będzie żądać od matki czynszu, odstępnego czy czegoś w tym stylu. Jednak może ta osoba ponosić opłaty do spółdzielni mieszkaniowej

[mmartyna]

Tylko jest jeszcze taka kwestia...
Ja nie wiem jak wygląda umowa o dożywocie...
W opisanym przeze mnie przypadku jest akt notarialny na syna i córkę i w jednym z paragrafów jest zapis że "syn i córka wyrażają zgodę Pani ... (czyli mamie) na dożywotnie i bezpłatne zamieszkiwanie w lokalu".
Czy coś takiego wystarczy?
Osiwieje przez ten wniosek

"bezpłatne zamieszkiwanie" - to znaczy, ze córka nie będzie żądać od matki czynszu, odstępnego czy czegoś w tym stylu. Jednak może ta osoba ponosić opłaty do spółdzielni mieszkaniowej

I na bank, ta osoba może "występować" jako wnioskodawca i składać wniosek o dodatek?

[Maxima]

Pytanie z lex:
Czy notarialna umowa dożywocia lub nieodpłatna służebność mieszkania jest tytułem prawnym i czy są przesłanki do przyznania dodatku mieszkaniowego?

Akt notarialny zawiera zapis, że zapewnić należy danej osobie dożywotnie utrzymanie polegające na: przyjęciu jej jako domownika, dostarczeniu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i zapewnienia odpowiedniej pomocy. Pomimo zapisu wnioskodawczyni sama ponosi opłaty za utrzymanie lokalu do spółdzielni mieszkaniowej i złożyła wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego. Zdarza się, że wnioskodawca posiada dodatkowo sporządzoną umowę użyczenia lokalu, która wskazuje, że ponosi jednak koszty utrzymania lokalu w zamian za jego użyczenie.

Czy pomimo takiego zapisu w akcie notarialnym, można uwzględnić umowę użyczenia i przyznać dodatek mieszkaniowy?

odpowiedz:
Tak. Wnioskodawca posiada inny tytuł prawny do lokalu mieszkalnego, na podstawie którego można przyznać dodatek mieszkaniowy.

Zasady i tryb przyznawania, ustalania wysokości i wypłacania dodatków mieszkaniowych oraz właściwość organów w tych sprawach regulują przepisy ustawy z 21.06.2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 2021) - dalej u.d.m.

W treści art. 2 ust. 1 pkt 4 u.d.m., w kręgu podmiotów uprawnionych do dodatku mieszkaniowego ustawodawca uwzględnił inne osoby mające tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego niż wymieniony w art. 2 ust. 1 pkt 1-3 u.d.m. i ponoszące wydatki związane z jego zajmowaniem.

Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa administracyjnego, za tytuł prawny do lokalu mieszkalnego uważa się, m.in.:

• akt własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego,

• umowę najmu lub dzierżawy,

• przydział lokalu (decyzja),

• umowę użyczenia,

• umowę podnajmu lub dzierżawy,

• inny stosunek prawny, z którego wynika prawo do korzystania z lokalu mieszkalnego, np. przyjęcie spadku, zapis w testamencie, wstąpienie w stosunek najmu po zmarłym najemcy mieszkania komunalnego, zapis w akcie notarialnym.

W art. 2 ust. 2 u.d.m., ustawodawca doprecyzował, że dodatek mieszkaniowy:

1) przysługuje w związku z zamieszkiwaniem w jednym lokalu mieszkalnym albo zajmowaniem jednego lokalu mieszkalnego;

2) może przysługiwać na podstawie więcej niż jednego tytułu prawnego spośród określonych w art. 2 ust. 1 u.d.m.

Oznacza to, że prawo do dodatku mieszkaniowego pozostaje w bezpośrednim związku z zamieszkiwaniem w jednym lokalu mieszkalnym, lecz może przysługiwać na podstawie więcej niż jednego tytułu prawnego do tego lokalu.

[Maxima]

c.d. uzasadnienia z LEX:
W uzasadnieniu do wprowadzenia art. 2 ust. 2 u.d.m. (druk sejmowy Sejmu RP IX kadencji nr 534) wskazano, że cyt.: „Dodatkowo doprecyzowano aktualne brzmienie przepisu poprzez wskazanie, że dodatek mieszkaniowy przysługuje tylko do jednego lokalu mieszkalnego na podstawie tytułów prawnych wymienionych w ust. 1. Doprecyzowanie to ma na celu wykluczenie pojawiających się wątpliwości, czy ta sama osoba może ubiegać się o przyznanie dodatku mieszkaniowego na podstawie więcej niż jednego tytułu prawnego do tego samego mieszkania. Proponowane brzmienie przepisu jednoznacznie przesądza, że można pobierać dodatek mieszkaniowy tylko do jednego lokalu, ale na podstawie kilku tytułów prawnych, jeśli danemu wnioskodawcy przysługują różne tytuły prawne do zajmowanego lokalu. Taka sytuacja może mieć przykładowo miejsce w przypadku, gdy nastąpiły zmiany własnościowe w wyniku dziedziczenia - wnioskodawca może w części być właścicielem zajmowanego mieszkania, a w części - korzystać z niego na podstawie np. użyczenia (pozostały udział w prawie własności mogły odziedziczyć inne osoby, np. dzieci, rodzeństwo).”

WSA w Łodzi w wyroku z 26.03.2019 r., III SA/Łd 921/18, (LEX nr 2648488) wyraził pogląd, że „przepis art. 2 ust. 1 pkt 1-5 ustawy, wymienia rodzaje tytułów prawnych pozwalających określonym w nim osobom o ubieganie się o dodatek mieszkaniowy. (…) Ocena natomiast istnienia prawa do lokalu mieszkalnego dokonywana jest przez organ na podstawie dokumentów zgromadzonych w trakcie przeprowadzonego postępowania administracyjnego.”

Reasumując, wnioskodawca posiada inny tytuł prawny, uprawniający do przyznania dodatku mieszkaniowego, jeżeli w sprawie są spełnione ogólne przesłanki, umożliwiające przyznanie świadczenia (np. kryterium dochodowe, normatywna powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego, poniesione wydatki związane z utrzymaniem lokalu mieszkalnego).

[Maxima]

Kwestie dotyczące umowy o dożywocie reguluje art. 908-914 ustawy z 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.) – dalej k.c. Umowa o dożywocie musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Polega na przekazaniu własności nieruchomości w zamian za prawo do dożywotniego w niej mieszkania i do opieki, świadczonej przez nowego właściciela nieruchomości. Po zawarciu umowy dożywocia dochodzi do przeniesienia własności w zamian za ustanowienie prawa do dożywotniej opieki. Jednym z obowiązków nabywcy nieruchomości (w niniejszej sprawie syna Pani X) jest zapewnienie dożywotnikowi mieszkania.

Zasady i tryb przyznawania, ustalania wysokości i wypłacania dodatków mieszkaniowych oraz właściwość organów w tych sprawach regulują przepisy ustawy z 21.06.2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 2021 ze zm.) - dalej u.d.m.

W treści art. 2 ust. 1 pkt 4 u.d.m., w kręgu podmiotów uprawnionych do dodatku mieszkaniowego ustawodawca uwzględnił inne osoby mające tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego niż wymieniony w art. 2 ust. 1 pkt 1-3 u.d.m. i ponoszące wydatki związane z jego zajmowaniem.

Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa administracyjnego, za tytuł prawny do lokalu mieszkalnego uważa się, m.in.:

• akt własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego,

• umowę najmu lub dzierżawy,

• przydział lokalu (decyzja),

• umowę użyczenia,

• umowę podnajmu lub dzierżawy,

• inny stosunek prawny, z którego wynika prawo do korzystania z lokalu mieszkalnego, np. przyjęcie spadku, zapis w testamencie, wstąpienie w stosunek najmu po zmarłym najemcy mieszkania komunalnego, zapis w akcie notarialnym.

W art. 2 ust. 2 u.d.m., ustawodawca doprecyzował, że dodatek mieszkaniowy:

1) przysługuje w związku z zamieszkiwaniem w jednym lokalu mieszkalnym albo zajmowaniem jednego lokalu mieszkalnego;

2) może przysługiwać na podstawie więcej niż jednego tytułu prawnego spośród określonych w art. 2 ust. 1 u.d.m.

Oznacza to, że prawo do dodatku mieszkaniowego pozostaje w bezpośrednim związku z zamieszkiwaniem w jednym lokalu mieszkalnym, lecz może przysługiwać na podstawie więcej niż jednego tytułu prawnego do tego lokalu.

Jak wskazał WSA w Łodzi w wyroku z 26.03.2019 r., III SA/Łd 921/18, (LEX nr 2648488), cyt. „przepis art. 2 ust. 1 pkt 1-5 ustawy, wymienia rodzaje tytułów prawnych pozwalających określonym w nim osobom o ubieganie się o dodatek mieszkaniowy. (…) Ocena natomiast istnienia prawa do lokalu mieszkalnego dokonywana jest przez organ na podstawie dokumentów zgromadzonych w trakcie przeprowadzonego postępowania administracyjnego.”

Reasumując, umowa o dożywocie nie pozbawia tytułu prawnego do lokalu. Wnioskodawca posiada inny tytuł prawny (umowę o dożywocie), który uprawnia do przyznania dodatku mieszkaniowego, jeżeli w sprawie są spełnione ogólne przesłanki, umożliwiające przyznanie świadczenia (np. kryterium dochodowe, normatywna powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego, poniesione wydatki związane z utrzymaniem lokalu mieszkalnego).

[mmartyna]

Bardzo dziękuję!!!