SZKOLENIA

[Michael]

Departament Pomocy i Integracji Społecznej DPSI.0211.132.2023.KK
Szanowny Panie,
w odpowiedzi na wiadomość z dnia 16 października 2023 r., dot. opłat za pobyt w domu
pomocy społecznej, proszę o przyjęcie poniższych informacji.
Zasady odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej regulują art. 61 - art. 64b ustawy
z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901, z późn. zm.). Zgodnie
z art. 61 ust. 1 obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są
w kolejności:
1) mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy
z dochodów dziecka,
2) małżonek, zstępni przed wstępnymi,
3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej - przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli
mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.
W przypadku ponoszenia odpłatności za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej
przez osoby określone w art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, wysokość
ponoszonej przez nich odpłatności ustalana jest w umowie zawartej z kierownikiem ośrodka
pomocy społecznej. Zasadność zawarcia umowy oraz jej treść należy oceniać
z uwzględnieniem sytuacji materialnej i życiowej osób, z którymi umowa jest zawierana
(analizie podlega wysokość dochodów, ale również możliwości osoby zobowiązanej).
Zawarcie umowy powinno być więc poprzedzone rozeznaniem sytuacji osobistej, rodzinnej,
dochodowej i majątkowej tych osób. Wysokość odpłatności określonej w umowie powinna
być ustalona w drodze negocjacji pomiędzy osobą zobowiązaną a ośrodkiem pomocy
społecznej. Dopiero w przypadku odmowy podpisania umowy przez osobę zobowiązaną
ośrodek pomocy społecznej wydaje decyzję administracyjną w sprawie określenia wysokości
odpłatności od członka rodziny. Tak więc ustalenie wysokości opłaty za pobyt w domu
pomocy społecznej względem osób zobowiązanych następuje w drodze umowy lub decyzji
administracyjnej, przy czym tryb umowny znajduje pierwszeństwo zastosowania.
Zgodnie z art. 64 ustawy o pomocy społecznej osoby wnoszące opłatę lub obowiązane do
wnoszenia opłaty za pobyt mieszkańca domu w domu pomocy społecznej można zwolnić
z tej opłaty częściowo lub całkowicie, na ich wniosek, po przeprowadzeniu rodzinnego
wywiadu środowiskowego. Ponadto w ustawie wskazano katalog otwarty przesłanek, które mogą stanowić podstawę możliwości uzyskania zwolnienia z odpłatności. W związku z tym,
organ może zwolnić osobę z odpłatności także w innych, niewymienionych w tym przepisie
sytuacjach. Należy jednocześnie podkreślić, że sytuacja każdej osoby jest inna dlatego też
organ podejmuje decyzję o ewentualnym zwolnieniu, po przeprowadzeniu rodzinnego
wywiadu środowiskowego, a więc po ustalaniu sytuacji życiowej osoby zobowiązanej do
odpłatności. Należy również podkreślić, że wywiad środowiskowy nie jest jedynym
możliwym dowodem. Dowodem może być wszystko, co przyczyni się do wyjaśnienia sprawy,
a nie jest sprzeczne z prawem, np. zeznania świadków.
W wyniku nowelizacji art. 64 poszerzono możliwość zwalniania z obowiązku wnoszenia
opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, poprzez umożliwienie zwolnienia z wnoszenia
opłaty zarówno w stosunku do osób wnoszących opłatę oraz osób obowiązanych do
wnoszenia opłaty. Jak wynika z uzasadnieniu do projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy
społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (druk sejmowy nr 3524) „zmiana
poszerza też możliwość zwalniania z obowiązku wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy
społecznej, obok osób wnoszących opłatę, również osób zobowiązanych do wnoszenia opłat
zgodnie z przepisami ustawy, ale jeszcze ich niewnoszących.”.

[Michael]

Departament Pomocy i Integracji Społecznej DPSI.0211.132.2023.KK
Zgodnie z art. 61 ust. 1 obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są
w kolejności:
1) mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy
z dochodów dziecka,
2) małżonek, zstępni przed wstępnymi,
3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej - przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli
mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.
W przypadku ponoszenia odpłatności za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej
przez osoby określone w art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, wysokość
ponoszonej przez nich odpłatności ustalana jest w umowie zawartej z kierownikiem ośrodka
pomocy społecznej. Zasadność zawarcia umowy oraz jej treść należy oceniać
z uwzględnieniem sytuacji materialnej i życiowej osób, z którymi umowa jest zawierana
(analizie podlega wysokość dochodów, ale również możliwości osoby zobowiązanej).
Zawarcie umowy powinno być więc poprzedzone rozeznaniem sytuacji osobistej, rodzinnej,
dochodowej i majątkowej tych osób. Wysokość odpłatności określonej w umowie powinna
być ustalona w drodze negocjacji pomiędzy osobą zobowiązaną a ośrodkiem pomocy
społecznej. Dopiero w przypadku odmowy podpisania umowy przez osobę zobowiązaną
ośrodek pomocy społecznej wydaje decyzję administracyjną w sprawie określenia wysokości
odpłatności od członka rodziny. Tak więc ustalenie wysokości opłaty za pobyt w domu
pomocy społecznej względem osób zobowiązanych następuje w drodze umowy lub decyzji
administracyjnej, przy czym tryb umowny znajduje pierwszeństwo zastosowania.
Zgodnie z art. 64 ustawy o pomocy społecznej osoby wnoszące opłatę lub obowiązane do
wnoszenia opłaty za pobyt mieszkańca domu w domu pomocy społecznej można zwolnić
z tej opłaty częściowo lub całkowicie, na ich wniosek, po przeprowadzeniu rodzinnego
wywiadu środowiskowego. Ponadto w ustawie wskazano katalog otwarty przesłanek, które mogą stanowić podstawę możliwości uzyskania zwolnienia z odpłatności. W związku z tym,
organ może zwolnić osobę z odpłatności także w innych, niewymienionych w tym przepisie
sytuacjach. Należy jednocześnie podkreślić, że sytuacja każdej osoby jest inna dlatego też
organ podejmuje decyzję o ewentualnym zwolnieniu, po przeprowadzeniu rodzinnego
wywiadu środowiskowego, a więc po ustalaniu sytuacji życiowej osoby zobowiązanej do
odpłatności. Należy również podkreślić, że wywiad środowiskowy nie jest jedynym
możliwym dowodem. Dowodem może być wszystko, co przyczyni się do wyjaśnienia sprawy,
a nie jest sprzeczne z prawem, np. zeznania świadków.
W wyniku nowelizacji art. 64 poszerzono możliwość zwalniania z obowiązku wnoszenia
opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, poprzez umożliwienie zwolnienia z wnoszenia
opłaty zarówno w stosunku do osób wnoszących opłatę oraz osób obowiązanych do
wnoszenia opłaty. Jak wynika z uzasadnieniu do projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy
społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (druk sejmowy nr 3524) „zmiana
poszerza też możliwość zwalniania z obowiązku wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy
społecznej, obok osób wnoszących opłatę, również osób zobowiązanych do wnoszenia opłat
zgodnie z przepisami ustawy, ale jeszcze ich niewnoszących.”.

część 2 czesc-2-dot-oplat-za-pobyt-w-domu-pomoc ... p207878285

część 3 czesc-3-ostatnia-dot-oplat-za-pobyt-w-d ... -207325642