Z kim wywiad środowiskowy na potrzeby decyzji ? - Pomoc społeczna (forum ogólne)

[Archideus]

Dzień dobry,
Na wstępie zaznaczam, że nie pracuję w OPS, ale moja komórka (Wydział Zdrowia) prowadzi u nas w gminie postępowania o wydanie decyzji potwierdzającej prawo do świadczeń - wspominam o tym, bo moje pytanie może się wydać oczywiste dla kogoś pracującego w OPS.

Od jakiegoś czasu nasz OPS, któremu "zlecamy" przeprowadzenie wywiadu na potrzeby wydania decyzji odmawia przeprowadzania wywiadu (a raczej informuje, że nie ma możliwości przeprowadzenia tegoż), jeżeli nie ma kontaktu z osobą, której wywiad dotyczy (bo np. wyjechała za granicę, nie żyje itp.). Nie chcą przeprowadzać z rodziną mieszkającą pod adresem ani z sąsiadami. Podobno nie mogą, gdyż jest to niezgodne z RODO, bo pod wywiadem nie może się podpisać ktoś inny. I że wywiad środowiskowy na potrzeby decyzji rządzi się innymi prawami niż ten, który jest na potrzeby np. zasiłków czy innych świadczeń udzielanych w oparciu o Ustawę o PS. Tak jak np. nie mogą sprawdzić człowieka w ZUS w CBB na potrzeby ustalenia ubezpieczenia, bo tam trzeba odnotować po co się kogoś sprawdza, a wywiad na potrzeby decyzji to nie jest "dobry" powód.

A nawet dziś trafiła do mnie kopia decyzji z innej Gminy, gdzie jak wół stoi w uzasadnieniu, że "przeprowadzono wywiad z ojcem" - bo syn leży nieprzytomny (tryb nagły ze szpitala).

Czy ktoś może mi pomóc zrozumieć przepisy w tej materii ?
Bo na przykład teraz mam sytuację, gdzie udzielono osobie w trybie nagłym świadczenia i osoba ta wyjechała do Szkocji, gdzie mieszka, pracuje i ma ubezpieczenie (informacja z oświadczenia od matki - pracownik OPS pobrał oświadczenie, ale nie przeprowadził wywiadu z powodów jak wyżej) i będę się bujał chyba z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego (ale to chyba kwestia na inne pytanie na forum .

[Ojciec76]

Może tu będzie odpowiedź:
brak-mozliwosci-przeprowadzenia-wywiadu-207322059

[mamala]

Wywiad może być przeprowadzony z innym członkiem rodziny o ile wszyscy oni prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. W przypadku tego gościa ze Szwecji, to wystarczy taka notatka . Ja na podstawie takiego oświadczenia wydaję decyzję odmowną bo on już to ubezpieczenie ma.

[Ten z Łopieki]

(...) Czy ktoś może mi pomóc zrozumieć przepisy w tej materii ?
Bo na przykład teraz mam sytuację, gdzie udzielono osobie w trybie nagłym świadczenia i osoba ta wyjechała do Szkocji, gdzie mieszka, pracuje i ma ubezpieczenie (informacja z oświadczenia od matki - pracownik OPS pobrał oświadczenie, ale nie przeprowadził wywiadu z powodów jak wyżej) i będę się bujał chyba z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego (ale to chyba kwestia na inne pytanie na forum .

Temat – rzeka… W zasadzie to mogę ten wywiad przeprowadzić albo nie i za każdym razem miałbym rację, używając odpowiedniej argumentacji. Niestety, ale często wina leży po stronie zlecającego… Trochę sobie teraz pofolguję…

To Ty jesteś gospodarzem postępowania i odpowiadasz za jego przebieg i rozstrzygnięcie. To do Ciebie – a nie do mnie - należy jego prowadzenie, wyczerpujące zebranie i rozpatrzenie całego materiału dowodowego i dokonywanie oraz zlecanie czynności w sprawie (wezwania, przesłuchania, występowanie o informację czy wywiad) - art. 77 § 1 i 3 Kpa. Ty – jako gospodarz postępowania - stoisz na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmujesz wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy (Art. 7 Kpa). OPS, któremu zlecasz czynność (np. wywiad) zrobi to zgodnie z dyspozycją. Jeżeli zlecasz mi wywiad z daną osobą, a ja jej nie znam i nie zastałem – to odsyłam, że nie ma możliwości. Nie mam obowiązku (i jest to też wątpliwe prawnie) szukać jego ojca, matki czy brata, rozpytywać o niego jakieś inne osoby czy instytucje, ze względu na RODO, włączanie innych niż strona/y osób do postępowania – przecież to Ty, a nie ja prowadzisz postępowanie i Ty, a nie ja o tym decydujesz. Sprawdzenie osoby w dostępnych mi systemach informatycznych wymaga "kwitu" - wglądu/posiadania niektórych dokumentów sprawy (np. wniosku), a ja ich nie mam. Poza tym - to zlecasz mi wywiad z daną osobą, a nie wezwanie i przesłuchanie jakichś świadków w jego sprawie. Możesz oczywiście zwrócić się do właściwego OPS o wezwanie danej osoby zamieszkałej lub przebywającej w danej gminie do złożenia wyjaśnień lub zeznań albo do dokonania innych czynności (pomoc prawna – art. 52 Kpa) albo zrobić to samemu (art. 50-51 Kpa), ale Ty przecież zlecasz mi wywiad, o którym mowa w ustawie o pomocy społecznej, prawda?

[Archideus]

Temat – rzeka… W zasadzie to mogę ten wywiad przeprowadzić albo nie i za każdym razem miałbym rację, używając odpowiedniej argumentacji. Niestety, ale często wina leży po stronie zlecającego… Trochę sobie teraz pofolguję…

To Ty jesteś gospodarzem postępowania i odpowiadasz za jego przebieg i rozstrzygnięcie. To do Ciebie – a nie do mnie - należy jego prowadzenie, wyczerpujące zebranie i rozpatrzenie całego materiału dowodowego i dokonywanie oraz zlecanie czynności w sprawie (wezwania, przesłuchania, występowanie o informację czy wywiad) - art. 77 § 1 i 3 Kpa. Ty – jako gospodarz postępowania - stoisz na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmujesz wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy (Art. 7 Kpa). OPS, któremu zlecasz czynność (np. wywiad) zrobi to zgodnie z dyspozycją. Jeżeli zlecasz mi wywiad z daną osobą, a ja jej nie znam i nie zastałem – to odsyłam, że nie ma możliwości. Nie mam obowiązku (i jest to też wątpliwe prawnie) szukać jego ojca, matki czy brata, rozpytywać o niego jakieś inne osoby czy instytucje, ze względu na RODO, włączanie innych niż strona/y osób do postępowania – przecież to Ty, a nie ja prowadzisz postępowanie i Ty, a nie ja o tym decydujesz. Sprawdzenie osoby w dostępnych mi systemach informatycznych wymaga "kwitu" - wglądu/posiadania niektórych dokumentów sprawy (np. wniosku), a ja ich nie mam. Poza tym - to zlecasz mi wywiad z daną osobą, a nie wezwanie i przesłuchanie jakichś świadków w jego sprawie. Możesz oczywiście zwrócić się do właściwego OPS o wezwanie danej osoby zamieszkałej lub przebywającej w danej gminie do złożenia wyjaśnień lub zeznań albo do dokonania innych czynności (pomoc prawna – art. 52 Kpa) albo zrobić to samemu (art. 50-51 Kpa), ale Ty przecież zlecasz mi wywiad, o którym mowa w ustawie o pomocy społecznej, prawda?

Ok, dla jasności, OPS o którym mowa, to "mój" OPS z tej samej Gminy, więc odpada pomoc między organami (Art. 77)
Ale ok, próbuję prześledzić Twój wywód - więc popraw mnie, jeśli coś przeinaczam.

Art. 7 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, mówi, że
"W celu ustalenia sytuacji dochodowej i majątkowej świadczeniobiorcy, o którym mowa w ust. 2, przeprowadza się rodzinny wywiad środowiskowy na zasadach i w trybie określonych w przepisach o pomocy społecznej."

A te zasady, to m.in:
Art. 107. 1. Rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadza się u osób i rodzin korzystających lub ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej w celu ustalenia ich sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej oraz u osób, o których mowa w art. 103.

Definicja "rodziny" to osoby "spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące"

Więc w zależności od tego jak pracownik socjalny zinterpretuje fakt, że pod adresem świadczeniobiorcy którego decyzja dotyczy (bo akurat tu wnioskodawcą jej nazwać nie można, bo stroną jest podmiot leczniczy - świadczeniodawca - w tym konkretnym wypadku) przebywa inna osoba - tak jak w tym konkretnym przypadku jest to matka świadczeniobiorcy - czy jest ona częścią rodziny ubiegające się o "świadczenie" czy też nie, to rzeczywiście można albo nie można przeprowadzić wywiadu. Bo jeżeli nie jest osobą (stroną) ani częścią tej rodziny (wg definicji rodziny z ustawy PS) to jest osobą obcą na potrzeby tego wywiadu (tak jak sąsiad).

Ale wtedy mogę ja jako urzędnik, tylko prowadzący postępowanie, wezwać matkę na podstawie art. 50 jako świadka do wyjaśnień.

[Ten z Łopieki]

Ok, dla jasności, OPS o którym mowa, to "mój" OPS z tej samej Gminy, więc odpada pomoc między organami (Art. 77)
Ale ok, próbuję prześledzić Twój wywód - więc popraw mnie, jeśli coś przeinaczam.

Niezupełnie. Wiem, że organ ten sam, ale pomoc prawna ( 52 Kpa) dotyczy również podmiotu posiadającego kompetencje do załatwienia określonego rodzaju sprawy.

Art. 7 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, mówi, że
"W celu ustalenia sytuacji dochodowej i majątkowej świadczeniobiorcy, o którym mowa w ust. 2, przeprowadza się rodzinny wywiad środowiskowy na zasadach i w trybie określonych w przepisach o pomocy społecznej."
A te zasady, to m.in:
Art. 107. 1. Rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadza się u osób i rodzin korzystających lub ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej w celu ustalenia ich sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej oraz u osób, o których mowa w art. 103.
Definicja "rodziny" to osoby "spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące"

Więc w zależności od tego jak pracownik socjalny zinterpretuje fakt, że pod adresem świadczeniobiorcy którego decyzja dotyczy (bo akurat tu wnioskodawcą jej nazwać nie można, bo stroną jest podmiot leczniczy - świadczeniodawca - w tym konkretnym wypadku) przebywa inna osoba - tak jak w tym konkretnym przypadku jest to matka świadczeniobiorcy - czy jest ona częścią rodziny ubiegające się o "świadczenie" czy też nie, to rzeczywiście można albo nie można przeprowadzić wywiadu. Bo jeżeli nie jest osobą (stroną) ani częścią tej rodziny (wg definicji rodziny z ustawy PS) to jest osobą obcą na potrzeby tego wywiadu (tak jak sąsiad).
Ale wtedy mogę ja jako urzędnik, tylko prowadzący postępowanie, wezwać matkę na podstawie art. 50 jako świadka do wyjaśnień.

Na zasadach i w trybie określonych w przepisach o pomocy społecznej dotyczy formy wywiadu, sposobu zbierania informacji i wymaganych dokumentów, z określoną osobą lub rodziną, w miejscu jej zamieszkania. Rodzina z kolei, to osoby wspólnie mieszkające i gospodarujące. Zatem – jeżeli pracownik socjalny pójdzie we wskazane miejsce i usłyszy, że dana osoba tu nie mieszka, to tego wywiadu nie przeprowadzi, ponieważ:
1) to nie jest miejsce zamieszkania danej osoby, a wywiad przeprowadza się w miejscu jej zamieszkania,
2) zastane tam osoby nie są rodziną wskazanego, w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej, ponieważ nie zamieszkują wspólnie i nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego – oświadczyli przecież, że poszukiwana osoba tu nie mieszka.

To nie jest postępowanie z zakresu pomocy społecznej i nie dotyczy osób korzystających lub ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej, więc to jest innego rodzaju wywiad, na podstawie którego potwierdza się jedynie obywatelstwo i zamieszkiwanie na terenie RP (jeżeli wywiad dojdzie do skutku) i ustala się tylko spełnienie kryterium oraz brak dysproporcji (art. 12 ustawy o pomocy społecznej) – i nic więcej. W ramach własnego postępowania z zakresu pomocy społecznej mam szeroki wachlarz możliwości pozyskiwania informacji, ale nie oczekuj ode mnie tego w ramach zlecenia mi czynności wywiadu z innej ustawy. Pracownik socjalny zobowiązany jest tylko do dokonania danej czynności oraz ma to uczynić wyłącznie w zakresie określonym przez organ prowadzący postępowanie. Ewentualne czynności poszukiwania, sprawdzania, rozpytywania innych osób – powinien przeprowadzić prowadzący postępowanie.

I jeszcze coś: bardzo często wywiady zlecane są na wniosku o udostępnienie danych – co wg mnie jest już totalną bzdurą.

[Archideus]

Dziękuję Ci bardzo za wyczerpującą odpowiedź. Wielce mi to rozjaśniło całą sytuację.