Zerknijcie i powiedźcie - SZO - Świadczenia rodzinne

[Gość]

Co z dochodem w przypadku dzierżawy rejestrowanej. Też się wlicza?

[Gość]

Ponawiam.

Co z dochodem w przypadku dzierżawy rejestrowanej. Też się wlicza?

[Tom.]

co znaczy "rejestrowana dzierżawa"? tylko dzierżawa zawarta na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników wyłącza ziemię z dochodu, samo zarejestrowanie umowy w urzędzie nie

[Gość]

Jaki urząd masz na myśli?
Dla mnie "rejestrowana" to oznacza, że jest zarejestrowana w Starostwie Powiatowym i przedstawiona w KRUS.
Czy w tym przypadku liczymy dochód?

[Tom.]

Uznanie, iż mamy do czynienia z regulacją o charakterze zasady przesądza o tym, że wszelkie przewidziane w przepisach prawa odstępstwa od metody obliczania dochodu w sposób określony w art. 5 ust. 8 u.ś.r. mają charakter wyjątku i jako takie powinny być interpretowane ściśle. Tego rodzaju wyjątkiem jest regulacja zawarta w art. 5 ust. 8a pkt 1 u.ś.r. Stosownie do tego przepisu ustalając dochód rodziny uzyskany z gospodarstwa rolnego, do powierzchni gospodarstwa stanowiącego podstawę wymiaru podatku rolnego wlicza się obszary rolne oddane w dzierżawę z wyjątkiem oddanej w dzierżawę, na podstawie umowy dzierżawy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego. Przepis ten przewiduje zatem możliwość pomniejszenia dochodu rolnika w przypadku kiedy pewna część lub całość gospodarstwa rolnego został oddana w dzierżawę w ściśle określonych warunkach tj. nie w przypadku jakiejkowiek umowy dzierżawy, ale umowy dzierżawy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Należałoby odpowiedzieć na pytanie, co to znaczy "umowa dzierżawy zawarta stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników".
Ubezpieczeniu społeczne rolników indywidualnych i członków ich rodzin reguluje ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. O umowie dzierżawy mówi art. 28 ust. 4 tej ustawy wskazując, że uznaje się, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego, nie uwzględniając:
1) gruntów wydzierżawionych, na podstawie umowy pisemnej zawartej co najmniej na 10 lat i zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków, osobie nie będącej:
a) małżonkiem emeryta lub rencisty,
b) jego zstępnym lub pasierbem,
c) osobą pozostającą z emerytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym,
d) małżonkiem osoby, o której mowa w lit. b lub c.
Analiza powyższego przepisu prowadzi do wniosku, że umowa dzierżawy jest zawierana w formie pisemnej na okres co najmniej 10 lat, została zgłoszona do ewidencji gruntów i budynków przy czym, wydzierżawiającym gospodarstwo rolne jest zawsze emeryt lub rencista.
Zatem w świetle art. 5 ust. 8a pkt 1 u.ś.r. w zw. art. 28 ust. 4 pkt 1 lit. a-d ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, możliwość niezaliczenia dochodu uzyskanego z gospodarstwa rolnego do dochodu przyjętego do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych zachodzi w przypadku spełnienia przesłanek określonych w art. 28 ust. 4 pkt 1 lit. a-d cyt. ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Stanowisko to jest utrwalone w orzecznictwie sądów administracyjnych (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z z 5 listopada 2008 r., sygn. akt I OSK 1930/07 i I OSK 1929/07, z dnia 23 czerwca 2009 r., sygn. akt I OSK 1290/08, z dnia 3 września 2009 r., sygn. akt I OSK 3/9 oraz z 9 marca 2011 r. sygn. akt I OSK 1922/10).
Przedstawiona przez skarżącą w kontrolowanej sprawie umowa dzierżawy z dnia 23 lutego 2011 r. nie spełnia powyższego warunku. Jest to bowiem umowa zawarta na okres 10 lat i została zgłoszona do ewidencji gruntów i budynków, jednakże wydzierżawiającym nie jest emeryt lub rencista.

II SA/Bd 233/13

[Tom.]

Zgodnie natomiast z art. 5 ust. 8a pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych ustalając dochód rodziny uzyskany z gospodarstwa rolnego do powierzchni gospodarstwa stanowiącego podstawę wymiaru podatku rolnego wlicza się obszary rolne oddane w dzierżawę z wyjątkiem m.in. oddanej w dzierżawę, na podstawie umowy dzierżawy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników uznaje się zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej przez emeryta lub rencistę w sytuacji, gdy wydzierżawi on swoje gospodarstwo rolne osobie niebędącej jego małżonkiem, zstępnym lub pasierbem oraz niepozostającej wraz z nim we wspólnym gospodarstwie domowym na okres co najmniej 10 lat i przedmiotowa umowa dzierżawy zostanie zawarta w formie pisemnej, a także zostanie zgłoszona do ewidencji gruntów i budynków (art. 28 ust. 4 pkt 1 tej ustawy).
W rozpatrywanej sprawie skarżąca kasacyjnie zawarła umowę dzierżawy na okres dziesięcioletni, która została zgłoszona do ewidencji gruntów i budynków, jednakże osoba wydzierżawiająca nie jest emerytem lub rencistą w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. W sytuacji zaś, gdy osoba ubiegająca się o przyznanie zasiłku rodzinnego wydzierżawiła gospodarstwo, należy w pierwszej kolejności zbadać, czy umowa dzierżawy spełnia wymogi określone w art. 28 ust. 4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, a z brzmienia i celu tego przepisu, interpretowanego w związku z art. 5 ust. 8a pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych wynika, że jest ona zawierana wyłącznie pomiędzy podmiotami wymienionymi w tych przepisach, w świetle których wydzierżawiającym zawsze pozostaje emeryt lub rencista. Oznacza to, że organy rozpatrujące oraz Sąd I instancji prawidłowo przyjęły, że obliczając dochód w rodzinie wnioskodawczyni uwzględniony musi być także dochód z gospodarstwa rolnego o powierzchni 4,6630 ha w kwocie 12650,53 zł (226,08 zł miesięcznie z 1 ha), co spowodowało, że dochód na osobę w rodzinie skarżącej wyniósł 641,85 zł, a więc przekraczał kwotę 539 zł ustaloną przez art. 5 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych jako kryterium dochodowe.
Naczelny Sąd Administracyjny podziela zatem pogląd zawarty w przywołanych przez Sąd I instancji wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lutego 2010 r. sygn. akt I OSK 1425/09 i z dnia 3 lutego 2011 r. sygn. akt I OSK 1712/10, zgodnie z którym stosownie do przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie znajduje uzasadnienia prawnego przekonanie, że dla potrzeb ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych wydzierżawiającym może być każdy, kto ma gospodarstwo rolne, nie zaś wyłącznie emeryt lub rencista rolniczy.

NSA I OSK 1906/13