Napisano: 25 kwie 2022, 22:08
KWESTIE ZWIĄZANE
Z OSOBĄ SYNA
W wiadomości otrzymanej od pracownika organu administracyjnego zawarto informację, iż zamierza on także opłatą za pobyt w DPS MAMY obciążyć także mojego syna, który jest wnukiem osoby przebywającej w DPS. Stanowisko zajęte przez organ administracyjny jest rażąco błędne i syn nie powinna być brana pod uwagę w ww. kontekście. Świadczy o tym jednoznacznie alimentacyjny charakter obowiązku opłacania pobytu w DPS. Niewątpliwie jest tak, że obowiązek małżonka wyprzedza obowiązek zstępnych, a obowiązek zstępnych wyprzedza obowiązek wstępnych. Jednakże zasadę tę należy zastosować także wewnątrz tych grup: bliżsi zstępni wyprzedzają obowiązkiem dalszych. Oznacza to, że jeżeli jest bliższy zstępny (np. ojciec) to ponosi on odpłatność za DPS przed dalszym zstępnym (synem). Nie można, w ocenie strony, traktować jednakowo osób spokrewnionych bliżej z tymi spokrewnionymi dalej. Na uzasadnienie przytoczyć można następujące orzeczenia sądów administracyjnych:
„Powyższe rozważania dotyczące wykładni przepisów ustawy o pomocy społecznej dotyczących obowiązku ponoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, przypominają rozwiązania zawarte w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, a dotyczące obowiązku alimentacyjnego. Oczywiście dostrzegając tą istotną różnicę, iż obowiązek alimentacyjny jest rozwiązaniem z zakresu prawa prywatnego, a obowiązek ponoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej, z zakresu prawa publicznego, nie mniej warto sięgnąć do tych rozwiązań. Zgodnie z art. 128 KRO obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Z kolei art. 129 KRO stanowi: w § 1 Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obciąża bliższych stopniem przed dalszymi, zaś w § 2 krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjnych w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym, w dalszych przepisach regulowane są pozostałe zagadnienia.” - Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 czerwca 2018 r. I OPS 7/17.
„Kolejność członków rodziny osoby umieszczonej w domu pomocy społecznej, zobowiązanych do ponoszenia opłat osób nie jest przypadkowa, gdyż stanowi powtórzenie kolejności obciążania obowiązkiem alimentacyjnym określonej w art. 129 § 1 KRO Zauważyć zatem trzeba, że wskazany przepis reguluje również kolejność obowiązku alimentacyjnego pomiędzy zstępnymi lub wstępnymi. Przewiduje bowiem, że jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych, to obowiązek alimentacyjny obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Nie ulega zatem wątpliwości, że organ administracji nie może w sposób dowolny dokonać wyboru osoby spośród zstępnych i tylko w stosunku do niej prowadzić postępowanie celem ustalenia stosownej opłaty. Niewątpliwie bowiem rozstrzygniecie o obowiązku ponoszenia opłat w stosunku do jednego zstępnego będzie miało wpływ na sytuację prawną kolejnego zstępnego.” - Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 października 2020 r. I OSK 1109/20
Z powyższych stanowisk wynika zatem zasada, którą można przyjąć do stosowania przy ustalaniu odpłatności np. kilku zstępnych spokrewnionych z mieszkańcem DPS w różnym stopniu – w pierwszej kolejności dzieci, a dopiero potem (o ile zobowiązanie dzieci nie zaspokoi kwoty różnicy pomiędzy średnim kosztem utrzymania mieszkańca a opłatą wnoszoną przez tego mieszkańca i jego dzieci) wnuki mieszkańca.
Tym samym prowadzenie postępowania administracyjnego zmierzającego do ustalenia opłaty za pobyt pana mamy w DPS w ……… wobec pana syna nie znajduje podstawy prawnej, bo nie jest on osobą, która na ten moment mogłaby ponosić tę opłatę.