Problem zwolnień z opłat za dps - Pomoc społeczna (forum ogólne)

[obserwator]

Dzień dobry,
Kilka dni temu pojawił się na tym forum kolejny wpis ofiary wyrodnego rodzica (porzucenie w zasadzie „od razu po spłodzeniu”), która jest ścigana przez pomoc społeczną. Tego typu sytuacje są Państwu doskonale znane: jakiś degenerat płodzi w pijanym widzie dziecko, dziecko dorasta bez ojca (w sumie i ma tak szczęście…), ojca widzi 3 razy w życiu we wczesnym dzieciństwie, nie dostaje alimentów, żadnego wsparcia, żadnej pomocy. O takich „extrasach” jak rodzicielska troska to już w ogóle nie ma mowy. A 30 lat później zgłasza się OPS i wystawia słony rachunek „na tatusia”. I z owego dziecko ściąga haracz.

Jestem przekonany, że 99% czytelników forum uważa takie sytuacje za haniebne. Oczywiście – są też wyrodne dzieci, są oszustwa, to jest jasne że z tym trzeba walczyć i to z całych sił. Ale tutaj mówimy o ewidentnie skrzywdzonych dzieciach, o ludziach którzy są ofiarami wykolejeńców i bezdusznych działań organów administracji.

Moją intencją jest wsparcie tych spośród Państwa, którzy chcieliby w takich sytuacjach:
1. Móc podjąć decyzję zgodną z ludzkim odruchem
2. Wspierać ofiary w walce (np. kiedy pracownik socjalny pisze wniosek o zwolnienie, albo w inny sposób wspiera tych nieszczęśników)

Przypuszczam, że częste są sytuacje, kiedy urzędnicy borykają się z decyzjami – bo z jednej strony ludzkie uczucia, normalne poczucie sprawiedliwości i przyzwoitości – a z drugiej strony budżet, kierownik, wójt, RIO, kontrole… Na to się nakładają wieloletnie nawyki, są jakieś plączące się po pismach frazy typu „ustawodawca uzależnił obowiązek od okoliczności obiektywnych”. Są obawy, że może na ludzkie reakcje nie ma w pomocy społecznej miejsca… bo budżet gminy się słabo dopina? I czasem w końcu przychodzi rutyna i na to ludzkie nieszczęście się patrzy jak na pozycje w Excelu.

W kolejnych postach będę zamieszczał ważne – moim zdaniem – fragmenty orzeczeń czy opinii. Mam nadzieję, że choć jednej osobie się przydadzą – w ten sposób, że np. ktoś podejmujący decyzję zdobędzie „podkładkę” na to, że ludzkie zachowanie jest absolutnie zgodnie z prawem, a nawet przez prawo silnie sugerowane. Albo np. będzie mógł w jakiś sposób wesprzeć ofiarę w jej walce o sprawiedliwość.

Na początek stosunkowo niedawny wyrok (prawomocny)
III SA/Kr 287/19 - Wyrok WSA w Krakowie z dnia 13.06.2019

Dla ustawodawcy formułującego przepisy ustawy o pomocy społecznej o stosowaniu ulgi w odpłatności nie liczy się jedynie pokrewieństwo, czy sytuacja materialna osoby wnoszącej o zwolnienie. Na gruncie art. 64 pkt 2 ustawy organ powinien kierować się także takimi okolicznościami, które doprowadziły do ograniczenia władzy rodzicielskiej rodzica przebywającego w domu pomocy społecznej, świadcząc o tym że relacje z rodzicem mają tylko i wyłącznie charakter formalny. Należy zważyć, że w świetle art. 64a ustawy pozbawienie władzy rodzicielskiej prowadzi wprost do zwolnienia, stąd inne powody, na które wskazywał w toku postępowania skarżący (w powołanym wyroku była to postawa osoby umieszczonej w placówce wobec zobowiązanego do ponoszenia opłaty oraz brak wsparcia tej osoby dla zobowiązanego) należało brać pod uwagę przy wydawaniu uznaniowej decyzji w kwestii zwolnienia z opłaty w oparciu o art.64 ww. ustawy.
Sąd podkreśla z całą stanowczością, że sytuacja materialna skarżącego nie ma w rozpatrywanej sprawie decydującego znaczenia dla podjęcia decyzji o zwolnieniu , czy odmowie zwolnienia z opłat. Decydujące są te " szczególne okoliczności" podnoszone przez skarżącego, o których mowa wyżej tj. poczucie krzywdy i braku pozytywnych uczuć do matki, które nie spełniła wobec skarżącego swojej roli jako rodzic.

[obserwator]

Dwa orzeczenia. One pochodzą jeszcze z czasów sprzed nowelizacji 4.10.2019. Warto podkreślić, że w obecnym brzmieniu art 64, JESZCZE WAŻNIEJSZĄ ROLĘ ODGRYWAJĄ CZYNNIKI SPOŁECZNE, tj. niegodziwe zachowanie rodzica wobec dziecka i brak właściwego wypełniania obowiązków rodzicielskich.
Niezależnie od tego, że katalog w art 64 jest OTWARTY - to pojawiły się w nim przykłady sytuacji, które jasno pokazują iż kwestie społeczne, słusznościowe - czy szeroko rozumiane pojęcie sprawiedliwości (czy wręcz: przyzwoitości) zostały dowartościowane. Podobnie jest w wypadku art 64a. A zatem argument "nie można zwolnić, bo przepisy każą dziecku płacić, a kwestie relacji rodzinnych nie mają znaczenia" jest po prostu pozbawiony sensu (i nieprzyzwoity). One nie mają znaczenia w kontekście art 61, gdzie wyliczone są enumeratywnie grupy osób zobowiązanych. Ale jak najbardziej mają znaczenie w kontekście art 64!


I SA/Wa 1571/16 - Wyrok WSA w Warszawie z dnia 23.11.2016:
W rozpoznawanej sprawie nie mamy wprawdzie do czynienia z sytuacją opisaną w cytowanym art. 64a ustawy o pomocy społecznej, ale – w ocenie sądu - z sytuacją o podobnym znaczeniu i ciężarze gatunkowym. To winno skłonić do takiej interpretacji art. 64 powołanej ustawy, która pozwala na uwzględnienie przy badaniu zasadności zwolnienia z opłat za pobyt osoby spokrewnionej w domu pomocy społecznej również takich okoliczności niezwiązanych z sytuacją materialną, jak przyczyna braku relacji rodzinnych między osobami związanymi pokrewieństwem.

II SA/Sz 892/17 - Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 26.10.2017:
Ustawodawca w art. 64 ustawy wymienia jedynie przykładowo sytuacje uprawniające do zwolnień. Nie muszą to być więc przesłanki wymienione w tym przepisie, ale także inne uzasadnione okoliczności. W wyroku z dnia 23 listopada 2016 r. sygn. akt I SA/Wa 1571/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że oprócz okoliczności dotyczących sytuacji materialnej zobowiązanego, powodem zwolnienia z opłat mogą być kwestie związane z relacjami panującymi w rodzinie, przyczyna powodująca brak relacji rodzinnych między osobami związanymi pokrewieństwem.